© Mitmachfoto / stock.adobe.com
Twee kleine vogels aan het spelen
Bij het houden en het fokken van papegaaien en parkieten speelt de geslachtsbepaling een centrale rol, omdat de vogels – gebaseerd op de situatie in het wild – in paartjes (mannetje en vrouwtje) gehouden dienen te worden.
Of men nu daadwerkelijk een (liefdes-)paartje in de kooi heeft zitten, is niet zo makkelijk vast te stellen. Bij de meeste van de meer dan 330 soorten papegaaien en parkieten zijn mannetjes en vrouwtjes hetzelfde. Dat wil zeggen dat er geen uiterlijke verschillen tussen de geslachten zijn. Bij deze soorten proberen de eigenaars en fokkers het geslacht vast te stellen aan de hand van secundaire geslachtskenmerken zoals de grootte van de vogel of van bepaalde lichaamsdelen of aan de hand van kleurnuances of bepaald gedrag. Het gevolg is dat men vaak jarenlang moet wachten op de eerste leg.
Wie met zekerheid het geslacht van zijn vogel wil bepalen, kan teruggrijpen op de volgende twee methodes om het geslacht te bepalen: ten eerste op de endoscopische geslachtsbepaling op basis van orgaanonderzoek of op de genetische geslachtsbepaling op basis van dna-analyse van een veer of door een bloedtest.
De genetische geslachtsbepaling is erg geschikt voor privébezitters die een vogel hebben en alleen het geslacht willen weten, zonder te willen fokken. Het is ook geschikt voor fokkers die voor hun fokprogramma het geslacht van nestvogels van te voren al vast willen stellen. Het nadeel is dat de zender talloze manipulatiemogelijkheden heeft en de geringe zeggingskracht over het dier. Daarom is deze methode niet zo geschikt voor vogels die doorverkocht worden aan een derde.
Dit is het grote voordeel van endoscopie: een grondig inwendig en uitwendig onderzoek door een neutrale vakbekwame vogeldierenarts. Dit garandeert de grootst mogelijke objectiviteit bij de beoordeling van de kwaliteit, conditie en algemene gezondheid van de vogel.
Een ander voordeel van de endoscopische methode is dat je ook de resultaten over de toestand van de organen van de vogel krijgt. Vaak zijn dierenbezitters in de vooronderstelling dat hun vogel gezond is en zijn ze verrast als er aandoeningen worden vastgesteld zoals een ontsteking aan de luchtzak, schimmelinfecties, vervetting, vergroting of verkleining van de lever of stofwisselingsstoornissen. Vanwege de veelzijdige diagnostische resultaten is het voor alle papegaaien- en parkietenbezitter aan te raden om zijn vogel tenminste een keer op deze manier te laten onderzoeken.
