Borstelneus

De borstelneus (Ancistrus) behoort tot de familie harnasmeervallen (Loricariidae) en is een robuust en vreedzaam dier. Hij verdraagt andere vissoorten uit het Amazonegebied zeer goed. Om het welzijn van de dieren te garanderen, moet je echter op een paar dingen letten.

Wat zijn de belangrijkste kenmerken van borstelneuzen?

Oorspronkelijk stammen de blauwe borstelneuzen uit de Rio Negro en diverse zwartwaterrivieren in de Amazone. Een bijzonder kenmerk zijn de vertakte stekels om de mond en op de kop bij mannetjes. Ze doen denken aan een gewei. Dit is een middelgrote dwergmeervalsoort of harnasmeervalsoort.

De vis voelt zich in een aquarium met een minimale lengte van 80 cm goed. De blauwe borstelneus heeft net als alle andere meervallen talrijke schuilplaatsen nodig. Bovendien is kienhout bijzonder belangrijk. De vissen knagen er graag aan. De houtvezels dienen als vezelstoffen voor de spijsvertering van de vis.

Bij de voortplanting worden onder stenen en wortelen eitjes gelegd. Tot de larven uitkomen worden ze door de mannetjes bewaakt.

In de regel zijn blauwe borstelneuzen groen-bruin tot donkerbruin met donkerdere vlekken. Als de vis zich goed voelt in een aquarium verandert hij van lichaamskleur. Hij wordt zeer donker en behoudt een blauw-zwarte glans.

De buik van de borstelneus is iets lichter van kleur. Zijn vinnen hebben een diepe blauw-zwarte kleur. De rug- en aarsvin hebben een helder witte rand en wit-grijze punten. De staartvin heeft lichte uiteinden. Met name jonge vissen hebben een intens blauw-zwarte kleur. Op de vinnen en het lichaam zijn duidelijk witte punten te zien.

Het mannetje heeft dus op de kop en snuit lange tentakels. Die zijn bij het vrouwtje echter maar kort en dun. Sommige wetenschappers denken dat de tentakels van het mannetje larven nabootsen. Zo wordt er veel nageslacht in het dooierzakstadium nagebootst om het vrouwtje te lokken.

Bruine borstelneus

Behalve de blauwe borstelneus bestaat er ook nog de bruine borstelneus. Deze vis hebben bijna dezelfde behoeften qua verzorging en voeding. Net als bij de blauwe borstelneus hebben de mannetjes lange tentakels. Jonge vissen en vrouwtjes hebben echter slechts kleine uitstulpingen. Mannetjes en vrouwtjes hebben een typische donkerbruine kleur met grote, gelige punten.

De vissen komen uit het de Amazone en het verdere stroomgebied. Net als de blauwe borstelneus is dit een robuuste vis en vandaar ook zeer populair.

Waar moet ik bij het houden van borstelneuzen op letten?

De blauwe borstelneus kan goed overweg met andere siervissen die dezelfde behoeften qua watertemperatuur en pH-waarde hebben. Een bassinlengte van 80 cm is voor een kleine groep borstelneuzen meestal voldoende. Het is zinvol om een dominant, ouder mannetje bij meerdere vrouwtjes te houden. Als er geen andere, bijkomende aanbevelingen genoemd worden, gelden voor bruine borstelneuzen dezelfde houdingsvoorwaarden.

Aanbevolen bassingrootte

Als je graag een paartje wilt, moet je voor een minimale grootte van 80 cm gaan. Ook als het maar één vis betreft is dit trouwens de minimale grootte. Dan krijgt de borstelneus de mogelijkheid om zich vrij te ontwikkelen. Als het aquarium te klein is, kunnen de vissen zich niet voldoende ontwikkelen en blijven ze klein. Twee mannetjes bij elkaar houden gaat gepaard met enkele risico’s. Net als in het wild bakenen ze territoria af en in het ergste geval gaan ze met elkaar de strijd aan. Kies in dat geval voor een minimale bassingrootte van 1,5 meter. Hoe meer plek de mannetjes hebben, des te onwaarschijnlijker treden er problemen op.

Aquariuminrichting

Borstelneuzen wonen graag in holen en hebben een dergelijke schuilplek nodig. Zonder eigen hol staan de vissen onder extreme stress aangezien ze geen plek om uit te rusten hebben. Daarnaast is het belangrijk om voor een dichte begroeiing met planten te zorgen. Zo kunnen de vissen zich namelijk verstoppen. Als je meerdere mannetjes samen houdt, heeft ieder mannetje een eigen hol nodig. Dit voorkomt strijd om een territorium.

In een aquarium met zuurstofrijk en helder water voelt een bruine borstelneus zich goed. Het zijn territoriale dieren. Daarom hebben zij, net als blauwe borstelneuzen, hun eigen hol en genoeg schuilplaatsen nodig. De mannetjes bezetten territoria en verdedigen ze. Daarom is het alleen mogelijk om meerdere mannetjes in een zeer groot bassin te houden. Net als zijn soortgenoten heet de bruine borstelneus wortels voor de spijsvertering nodig. Hij zal vaak aan de wortels knagen. Zonder deze wortels krijgt de vis de nodige vezels niet binnen en ontstaan er problemen met de spijsvertering. Bij een groep dieren moet je er daarom op letten dat er genoeg wortels in het aquarium voorhanden zijn.

Watertemperatuur en -hardheid

Een blauwe borstelneus is vanaf een bepaalde grootte van ongeveer 4 cm resistenter en robuuster. Vanaf dit moment wordt de verzorging ook makkelijker. Vooral voor beginners is het raadzaam om al wat oudere vissen aan te schaffen. Een borstelneus heeft wat betreft waterhardheid nagenoeg geen eisen. Er is echter geconcludeerd dat de vissen bij zacht water aanzienlijk langzamer groeien. Aangezien blauwe borstelneuzen lucht kunnen ademen en zelfs over een speciale darmademhaling beschikken, kunnen de dieren zelfs in troebel water redelijk goed leven. Dat betekent echter niet dat je nalatig kunt zijn. Zorg er voor dat de vissen altijd in helder en zuurstofrijk water leven. Aangezien de borstelneus uit het Amazonegebied komt voelt hij zich prettig bij een hogere watertemperatuur. De temperatuur moet tussen de 20 en 25 graden liggen.

Waar moet ik bij de voeding op letten?

Een borstelneus eet graag de overblijfselen van de andere vissen in het aquarium. Dit is een zeer nuttige eigenschap, maar de vis heeft echter ook een aantal andere gewoonten. Het eten van overblijfselen op zich dekt de lading niet. Vergeet nooit kienhout in het bassin te leggen. Voor borstelneuzen is dat van groot belang. Ze hebben het namelijk nodig voor de spijsvertering. Door het afschaven krijgen de vissen de nodige vezels binnen voor de spijsvertering.

Deze soort kan ook doelgericht met plantaardige voertabletten worden gevoerd. Ook gebroeide spinazie of slabladeren zijn geschikt. Borstelneuzen eten echter ook graag vlokkenvoer en granulaat. Als je granulaat voert, moet je de hoeveelheid voer echter continu zeer laag houden om darmblokkades te voorkomen.

Om de borstelneuzen een plezier te doen kun je ook wat takken en bladeren in het water leggen. Daarnaast eten de vissen ook graag rauwe wortels, aardappels, courgette, komkommers en gebroeide paardenbloem. Af en toe eten de vissen van de planten in het aquarium. Het is daarom belangrijk voor een afwisselende plantaardige voeding te zorgen.

De bruine borstelneus is een typische planten- en algeneter. Daarom kan hij ook behulpzaam zijn bij de bestrijding van algen in het aquarium. Algen zijn echter meestal niet voldoende qua voeding. De borstelneus moet meestal extra gevoerd worden. Daarvoor kun je droogvoer gebruiken. Groenvoer, gebroeide spinazie en komkommerschijfjes zijn echter aanzienlijk beter. Bij soortspecifieke voeding en onder ideale omstandigheden kunnen bruine borstelneuzen net als hun soortgenoten wel 19 jaar oud worden.

Welke ziektes kunnen er optreden?

Een borstelneus is een robuuste vis die relatief weinig eisen heeft en dus ook zelden ziek wordt. Als je voor een juiste watertemperatuur, helder water en afwisselend voer zorgt, zul je lang plezier hebben van je borstelneus.

Er kunnen zich echter problemen voordoen als de borstelneus samen met andere vissen leeft. Vaak verdragen ze de medicijnen die aan de andere vissen gegeven worden zeer slecht en kunnen zo ziek worden. Als andere vissen medicijnen zoals malachietgroen krijgen, moet je de bruinvis in een ander bassin zetten.

Waterkwaliteit testen

Door metaalvergiftigingen in het water kunnen de vissen sterven. Het is daarom raadzaam de kwaliteit van het water regelmatig te testen. Onthoud dat koper in het water voor een borstelneus dodelijk is. Ook als er slakkenbestrijdingsmiddelen worden gebruikt moet je de borstelneuzen uit het aquarium halen.

Soms zie je dat borstelneuzen hun kleur veranderen en grote, lichtbruine vlekken vertonen. Op het eerste gezicht maak je je misschien zorgen over deze verkleuring. Er is echter meestal geen speciale behandeling met medicijnen nodig. De kleur kan afhankelijk van de stemming en het welzijn van de vis verschillen.

Er wordt vanuit gegaan dat het om een stresskleur gaat die door ongeschikte waterwaarden, agressie tussen mannetjes en een gebrek aan schuilplaatsen wordt veroorzaakt. Ook de aanwezigheid van vrouwtjes die bereid om te paaien zijn kan de stresskleur veroorzaken. Als je de vissen nauwkeuriger bekijkt, kun je de oorzaak meestal wel achterhalen.

Hoe zet ik een kweek op?

Bruine en ook blauwe borstelneuzen planten zich ook in kweekbakken relatief vaak voort. In de regel worden de eitjes tussen wortels of in een hol verstopt. Het mannetje zorgt voor de eitjes, voorziet ze van zoet water en beschermt ze. De larven komen na een paar dagen uit. Vanaf de tiende dag kun je ze fijn voer geven.

Waar zijn blauwe en bruine borstelneuzen verkrijgbaar?

Als je een blauwe of bruine borstelneus wilt kopen, kun je het beste naar een dierenwinkel gaan. De vissen zijn eenvoudig te houden en het grootste verschil zit hem in hun kleur. Het is dus een kwestie van smaak of je een blauwe of bruine borstelneus kiest. Er worden ook hybride soorten aangeboden.

Als je een kweker gaat kiezen, is het handig om online informatie op te zoeken. Lees daarbij ook andere meningen en beoordelingen door. Tegenwoordig bestaan er ook online shops die zeggen de vissen snel te kunnen bezorgen, maar dit kun je beter vermijden. Het transport bezorgt de dieren veel stress. Neem altijd de tijd om naar de winkel te gaan en de vissen daar te kopen.

Alle producten op het gebied van aquaristiek, zoals visvoer, aquaria of aquariumplanten zijn te vinden in de zooplus-shop.