Parkiet

Oorspronkelijk komen parkieten uit Australië en behoren tot de papegaaienfamilie. Tegenwoordig zijn deze vogels met bonte veren echter uitgegroeid tot één van de meest populaire huisdieren van Europa. Tips en feitjes over de herkomst en het houden van parkieten vind je hieronder.

Karakter: zeer sociaal en niet graag alleen

Gezellige en begaafde praters

In hun natuurlijke habitat leven parkieten in reusachtige zwermen met tot 2.000 dieren tegelijk. Geen wonder dat deze sociale vogels niet graag alleen zijn. Wie parkieten wil aanschaffen, moet er dus minimaal twee nemen. De montere vogels voelen zich alleen goed bij soortgenoten waarmee ze constant contact hebben. Hun repertoire aan geluiden en lichaamstaal is dan ook verbluffend. Het is zeer vermakelijk om ze in de gaten te houden in de omgang met hun soortgenoten.

Parkieten hebben soortgenoten nodig

Veel parkieten zijn na een tijdje vrij tam. Echter is het contact met ons mensen niet voldoende om aan de behoeften van deze gezellige vogels te voldoen. Vanzelfsprekend kan geen spiegel of plastic vogel in de kooi doen om een echte partner te vervangen. Om thuis parkieten te houden is een groep van twee, vier of zelfs zes vogels aan te raden. Dit moeten voor de helft mannetjes (hanen) en de andere helft vrouwtjes (hennen) zijn.

In het algemeen kunnen hanen goed met elkaar overweg maar hennen hebben onderling vaak ruzie zonder mannelijke soortgenoten. In tegenstelling tot veel andere diersoorten, zijn bij parkieten de vrouwtjes eerder dominant.

Lees ook over het thema grasparkieten vergezellen!

Uiterlijk: veel bonte veren

De wilde parkiet heeft een typisch grasgroen verenkleed dat hem als camouflage tegen vijanden beschermt. Daarentegen zijn de gedomesticeerde dieren tegenwoordig in veel kleuren verkrijgbaar. Door het fokken zijn er parkieten met blauwe, gele of witte veren ontstaan.

Parkieten hebben een fijn golvend patroon op hun hoofd en aan het begin van de rug, dat op de vleugels overgaat in bredere strepen. Het lichtgele gezicht (masker), dat tot de keel doorgaat, is typerend voor de meeste parkieten. Daarnaast hebben ze vaak vier tot zes zwarte ronde vlekken in de hals.

Geslachtsrijpheid en leeftijd

De leeftijd van een parkiet kan je aan hand van de washuid op de neus en aan de ring van de iris herkennen. De washuid van een jong dier is licht gekleurd. Daarbij is de irisring amper te herkennen of ontbreekt geheel, waardoor het oog bijna zwart lijkt. Bij volwassen parkieten is de irisring daarentegen duidelijk herkenbaar. De kleur van de washuid is daarnaast intenser. Bij bepaalde kleuren kan je desalniettemin verschillen vinden. Na de jeugdrui (tussen de derde en zevende levensmaand) wordt een parkiet geslachtsrijp.

Mannetje of vrouwtje?

Het bepalen van het geslacht van een parkiet is niet zo eenvoudig. Zowel mannetjes als vrouwtjes (ook wel pop genoemd) hebben namelijk bonte veren. Het geslacht is alleen te herkennen aan de washuid en neusdop, die bij de mannetjes normaal gesproken bij mannetjes blauw van kleur is en bij popjes bruin. Afhankelijk van het ras kan de washuid bij vrouwtjes ook violet tot roze verkleuren. Parkieten van beide geslachten worden rond de 18 cm groot (kop-staart-lengte) en wegen tussen de 25 en 40 g.

Een parkiet als huisdier

Parkieten zijn uiterst populair als huisdier. Ze zien er mooi uit, zijn levendig en praten graag. Daarnaast kunnen ze zonder problemen in een kleinere woning gehouden worden en zijn redelijk goedkoop in aanschaf en houding. Je moet wel goed erover nadenken of je een parkiet ook een goed leven kunt bieden.

Parkieten zijn niet alleen gezellige, maar ook zeer wendbare dieren. Naast één (of meerdere) soortgenoten, hebben parkieten voldoende plaats en beweging nodig om zich thuis te voelen. Een grote kooi en regelmatig vrij vliegen zijn essentieel voor het houden van parkieten. Belangrijk is ook het verschonen van de kooi, het vervangen van strooisel en water, alsook het dagelijkse voeren. Parkieten kunnen gemakkelijk 15 jaar oud worden. Als cadeau of als ‘huisdier om uit te proberen’ zijn ze dus niet geschikt.

Zijn parkieten geschikt als huisdieren voor kinderen?

Parkieten zien er mooi uit en brengen gegarandeerd leven in je huis. Daartegenover staat dat je er wel wat tijd mee kwijt bent. Vooral ouders die dieren voor hun kinderen kopen, moeten zich ervan bewust zijn dat het grootste deel van de lasten voor hun rekening komt. Het is daarom aan te raden om te wachten met de aanschaf van parkieten tot de kinderen naar de basisschool gaan. Op die leeftijd kunnen ze je namelijk pas daadkrachtig ondersteunen. Ze zijn echter nog te jong om er dan al in hun eentje verantwoordelijkheid voor te dragen. Het zal je kind wel leren om rekening te houden met de behoeften van vogels. Parkieten zijn geen knuffeldieren maar wel goede luisteraars en vrolijke vrienden om in de gaten te houden.

De juiste kooiuitrusting

Bij een vogelkooi geldt: te groot bestaat niet! Ten slotte beperkt een kooi de bewegingsvrijheid van vogels enorm. Om ze zo min mogelijk te beperken moet de kooi ten minste 1 meter tot 1,50 meter lang zijn, 80 cm breed en 80 cm hoog zijn. Aangezien parkieten vooral horizontaal vliegen, is de lengte bepalend. Torenvormige en ronde kooien zijn niet geschikt voor parkieten en hoe simpeler de kooi ontworpen is, des te beter. In de kooi moet je je dieren echter zoveel mogelijk afwisseling bieden.

Parkieten zijn montere vogels die speelgoed in de kooi verwelkomen. Het volgende overzicht laat zien welk toebehoor je niet mag vergeten en wat een parkiet verder nog nodig heeft.

Zitstangen, speelgoed & co.

• Natuurlijke takken: de takken van natuurlijke bomen bieden meerdere voordelen. Ze bevatten mineralen, versterken de beenspieren, voorkomen zweren op de voeten en helpen om de klauwen kort te houden. Om zulke takken te vinden, hoef je niet eens naar de dierenwinkel te gaan. Bij een wandeling door het bos of in het park vind je veel takken voor in je kooi. Geschikt zijn verschillende dikke takken van de els, linde, populier, wilg, esdoorn of van fruitbomen. Voordat je de takken in de kooi van je parkiet bevestigt, moet je ze met water schoonmaken en een paar dagen laten drogen.
• Badhuisjes: parkieten houden van badderen. Een badhuisje aan de kooideur of een vlakke schaal met water op de grond maakt ze blij.
• Snavelslijpsteen: tot de basisuitrusting van een vogelkooi behoort ook een slijpsteen of sepiaschaal. Het knabbelen aan de schaal, respectievelijk kalksteen, houdt de snavel niet in vorm en dekt de kalkbehoefte van de vogel.
• Vogelzand: tijdens het lopen over de bodem van de kooi pikken parkieten graag korrels op. Derhalve is vogelzand geschikt als onderlaag, het liefst verrijkt met kalk of schelpengruis. Het zuigt op, ‘desinfecteert’ de vogelpoep en levert mineralen. Daarnaast kan het de spijsvertering op gang helpen. Bouwzand of bloemenaarde zijn daarentegen niet geschikt en is zelfs gevaarlijk voor parkieten.
• Voer- en waterbak: zorg ervoor dat er altijd waterbakken of roestvrijstalen voerbakken met vers water en voldoende voer voor je parkieten klaar staan. Deze moeten dagelijks opnieuw gevuld worden en altijd klaar staan voor de parkieten. De voerbakjes met korrels en vers fruit kun je het beste niet direct onder de zitstok plaatsen, zodat je parkieten er niet in poepen.

Ander speelgoed

Parkieten zijn behendige klimmers. Daarnaast houden ze van alles wat glimt, rinkelt of zich beweegt. Schommels, touwen, ladders, belletjes en balletjes geven de nodige afwisseling. Wissel speelgoed af om steeds voor nieuwe prikkels te zorgen. Bovendien moet de vogelkooi genoeg plek bieden en niet overladen worden met speelgoed. En vergeet niet: speelgoed is geen vervanging voor een soortgenoot in de vogelkooi.

Reiniging van de vogelkooi

Bij het houden van vogels hoort naast een op het dier afgestemde houding ook de juiste verzorging en reiniging van de kooi. Maar hoe maak je de kooi goed schoon? Hoe vaak moet je nieuw drinkwater geven en wanneer moet je vogelzand vervangen? Het volgende overzicht helpt bij het beantwoorden van deze vragen.

Dagelijks:

• Oud drinkwater vervangen door vers water
• Badwater vervangen
• Etensresten en verwelkt groenvoer of fruit weghalen

Eens per week:

• Kooi en bodem reinigen (vogelzand geheel vervangen, tralies en schaal grondig afvegen)
• Voerschalen, drinkbak en speelgoed reinigen
• Nieuw vogelzand erin doen

Eens per maand:

• Kooi grondig reinigen en al het toebehoor van de kooi desinfecteren
• Nieuwe takken verzamelen, wassen, drogen en de oude takken vervangen door nieuwe

Eén uur vrij vliegen

Om de bewegingsdrang van parkieten te bevredigen is een grote vogelkooi echter niet genoeg. Gun je parkiet minimaal één uur per dag vrij vliegen. Laat je vogels het beste in een rustige, grote en veilige kamer vliegen. Daarbij moet je ramen en deuren natuurlijk dicht houden en giftige kamerplanten evenals smalle kieren laten verdwijnen. Bied je parkieten ook genoeg mogelijkheden om op verschillende hoogtes te landen.

De keuken en badkamer zijn verboden terrein voor parkieten daar hier te veel gevaren op de loer liggen. Ook kinderkamers zijn in het algemeen niet geschikt om vrij in te vliegen. Parkieten reageren schrikachtig op harde of abrupte bewegingen. Daarnaast moet je erop letten dat de vogels hout, behang en kasten niet met hun snavel bewerken. Dure of gelakte kasten en waardevol behang kan je beter niet in de buurt van je parkieten laten komen.

Parkieten houden in een volière

Als je thuis veel ruimte hebt, kun je parkieten ook in een volière houden. Een volière is een grote kooi, die vrij vliegen mogelijk maakt. Daarnaast leven daarin meerdere vogels tegelijk en komt het de behoeften van parkieten goed tegemoet.

Voeding: zaden, korrels en co.

Welk voer heeft een parkiet nodig?

Thuis in Australië voeden parkieten zich in eerste instantie met rijpe zaden van grassen en andere bodem bedekkende planten. Deze zaden geven energie en voorzien de vogels van andere benodigde voedingsstoffen. Derhalve moeten ze ook als huisdieren vooral korrels krijgen.

Een kant-en-klare korrelmix van gierst en andere zaden is aan te raden als vogelvoer. Een gezonde, volwassen parkiet heeft hiervan ongeveer twee theelepels per dag nodig. Zaden met een zeer hoog oliegehalte of een mix in geperste vorm, waarbij er lijmtoevoegingen zoals honing gebruikt worden, mogen slechts in kleine hoeveelheden gegeven worden. Deze bevatten namelijk te veel calorieën voor vogels. Verwen je parkiet in plaats daarvan liever met vers fruit en groene kruiden (b.v. paardenbloemen of vogelmuur).

Ontdek onze selectie parkietenvoer en lees ons artikel over de voeding van parkieten.

Gezondheid en verzorging: een badhuisje en takken

Om hun lichaamsverzorging bekommeren parkieten zich normaalgesproken zelf. Een badhuisje, een snavelslijpsteen en natuurlijke takken voor het slijpen van de klauwen helpen hen hierbij. Zorg ervoor dat je parkieten deze dingen ter beschikking hebben en controleer of de vogels ze vervolgens ook hiervoor gebruiken.

Parkieten hebben de neiging om ziektes pas laat te uiten. Achter gedragsveranderingen, een verstoorde voeropname en spijsvertering of verminderde activiteit kunnen zich ernstige ziektes verschuilen. Je moet dit op tijd waarnemen en laten nakijken door een dierenarts.

Herkomst en fokken: parkieten zijn nomaden

Parkieten komen oorspronkelijk uit Australië. In grote zwermen bevolken ze grassteppes, savannes en open bosgebieden. De meeste wilde parkieten zijn nomaden, ze vliegen op zoek naar voer van regio naar regio. Parkieten vliegen echter nooit meer dan drie uur zonder een onderbreking. In deze tijd leggen ze ongeveer een afstand van 100 kilometer af.

Enkel in het oosten van Australië leven de kleurrijke vogels permanent. Dit houdt in dat ze het hele jaar in dezelfde regio blijven. Het klimaat in het oosten van Australië is hier verantwoordelijk voor omdat ze hierdoor gedurende het hele jaar water en voer kunnen vinden.

Van Australië naar Europa

In 1840 kwamen de eerste parkieten naar Europa; niet door de lucht, maar met de boot. Aan boord bevond zich ook de Engelse wetenschapper John Gould. Hij heeft enkele exemplaren van de parkiet meegenomen naar zijn thuisland Groot-Brittannië. De montere vogels hebben zich snel aangepast aan het leven in Europa en de vraag naar deze soort steeg snel. Ook de export van de dieren uit het verre Australië nam toe. De verre reis naar Europa was echter zwaar en veel vogels overleden.

In Europa werd er daarom begonnen met het fokken van parkieten. De eerste geslaagde pogingen vonden in Frankrijk plaats in het jaar 1846 en kort daarna ook in de dierentuin van Antwerpen (1850).

Exportverbod in Australië – massafokprogramma’s in Europa

De vraag naar deze vogelsoort werd zo groot, dat de Europese fokprogramma’s in het begin niet hieraan konden voldoen. Hierdoor had bijna elk schip dat Australië verliet en richting Europa voer, parkieten aan boord. Pas in 1894 beëindigde Australië deze massaexport door een exportverbod in te voeren dat tot de dag van vandaag nog van kracht is.

In de tussentijd was het fokken van parkieten in Europa richting het einde van de 19^e eeuw enorm toegenomen. Toen het exportverbod van kracht werd, waren er in Duitsland, Frankrijk en Engeland al commerciële massafokprogramma’s. Aan het begin van de 20^e eeuw veroverde de parkiet ook Amerika. Vandaag behoort hij wereldwijd tot de meest populaire siervogels.