De Capibara komt oorspronkelijk uit Zuid-Amerika. Net als de bever of otter leeft hij deels in het water, wat de naam 'waterzwijn' verklaart. Op TikTok, Instagram en andere sociale media zijn deze knuffelbare knaagdieren enorm populair geworden. Maar wat maakt dit exotische dier nu zo bijzonder, en zou je hem echt als huisdier kunnen houden?
© Leonardo / stock.adobe.com
De naam is wat misleidend: het waterzwijn (Capibara) is totaal niet verwant aan echte zwijnen. Het is namelijk een knaagdier.
Capibaras (wetenschappelijke naam: Hydrochoerus hydrochaeris) zijn de grootste levende knaagdieren. Hun kop-romplengte ligt tussen de 100 en 134 centimeter, en ze zijn 50 tot 62 cm hoog aan de schouder. Dat is ongeveer even groot als een Golden Retriever. Wel wegen ze vaak flink meer: tussen de 50 en 75 kilo.
Capibara’s behoren tot de familie van de cavia’s en lijken qua uiterlijk wat op uit de kluiten gewassen tamme cavia’s. Hun vacht van het grote knaagdier is vrij lang, en varieert van roodbruin tot geel-grijsbruin. Die vacht is echter niet bepaald dicht. Op sommige plekken is hij zelfs zo dun dat je de huid erdoorheen kunt zien.
De brede kop van de Capibara oogt opvallend fors. Oren, ogen en neusgaten zitten op één lijn bovenop de kop. Daardoor kunnen ze boven water blijven kijken, ook als de rest van hun lichaam ondergedompeld is.
Het gedrongen, massieve lichaam van de Capibara heeft korte poten en een klein, onopvallend staartje. Op hun poten zitten vier (of drie) tenen, elk met zwemvliezen ertussen. Zoals bij veel knaagdieren groeien de tanden van Capibara’s hun hele leven door.
Mannetjes en vrouwtjes lijken bij Capibara’s sterk op elkaar. Mannetjes hebben echter een speciale geurklier op de snuit waarmee ze geursporen achterlaten. Vrouwtjes zijn gemiddeld een tikkeltje groter dan mannetjes.
© Stephen Meese / stock.adobe.com
Capibara’s leven in grote delen van Zuid-Amerika. Je vindt de grote knaagdieren van Colombia, Venezuela en Guyana tot aan Ecuador, Brazilië, Bolivia, Paraguay, Uruguay en Argentinië.
Aangezien ze vaak in het water leven, zijn ze vaak te vinden in de buurt van grote rivieren zoals de Orinoco, Amazone, de Rio São Francisco en de Río de la Plata. Maar ook moerassen, meren en mangrovegebieden zijn een geliefde leefomgeving. In het Pantanalgebied – het grootste moerasgebied ter wereld – leven bijzonder veel Capibara’s.
In tegenstelling tot veel andere wilde dieren kunnen Capibara’s redelijk goed in de buurt van mensen overleven. Ze kunnen er in sommige gevallen zelfs van profiteren als droge bossen of doornstruiksavannes worden omgevormd tot plantages of graslanden voor vee. Met behulp van irrigatiesystemen en kunstmatige waterbronnen vinden de waterliefhebbers nieuwe leefruimtes.
Waterzwijnen staan bekend als vreedzame dieren. In dierentuinen worden ze vaak samen gehouden met andere Zuid-Amerikaanse soorten zoals alpaca’s, tapirs of miereneters. Ook met vogels kunnen ze het prima vinden. sommige Capibara’s laten het rustig toe als er een vogel op hun hoofd of rug komt zitten.
Capibara’s zijn sociale dieren en leven meestal in groepen van 6 tot 20 dieren. In droge tijden verzamelen meerdere groepen zich rond waterplekken, en kunnen zo grotere kuddes vormen. Ze communiceren met elkaar via allerlei geluiden: fluitjes, piepjes, knorretjes en zelfs zachte klikgeluiden.
De grote knaagdieren graven geen holen, maar rusten overdag graag in ondiep water of modderige plassen. Ze zijn meestal actief in de schemering en trekken er vanaf de late middag of vroege ochtend op uit om voedsel te zoeken.
’s Nachts trekken ze zich terug op het land en slapen ze beschut tussen dichte begroeiing. In gebieden waar ze door mensen worden opgejaagd, passen ze hun ritme aan en worden ze volledig nachtdieren.
Hun natuurlijke vijanden zijn onder andere jaguars, poema’s, wilde honden, kaaimannen en anaconda’s. Ook jonge dieren vallen regelmatig ten prooi aan roofvogels.
Bij gevaar zoeken Capibara’s meteen het water op. Capibara’s zijn namelijk niet alleen uitstekende zwemmers: ze kunnen ook hun neusgaten sluiten en tot wel vijf minuten onder water blijven.
De naam ‘Capibara’ komt uit het Guaraní en betekent ‘heer van het gras’. Een treffende benaming, want Capibara’s zijn een van de grootste graseters van Zuid-Amerika.
Op het menu staan vooral waterplanten en moerasgrassen. Af en toe knabbelen ze ook aan landbouwgewassen zoals suikerriet en mais wanneer ze in de buurt van akkers komen.
Goed om te weten: net als cavia’s en konijnen eten Capibara’s hun eigen blindedarmkeutels op, om plantaardige voedingsstoffen optimaal te verteren.
Een volwassen Capibara eet dagelijks zo’n 2,7 tot 3,6 kilo gras. Een groot deel van dat gras bestaat uit slechts zes plantensoorten, waaronder het West-Indisch moerasgras (Hymenachne amplexicaulis).
Capibara’s paren het hele jaar door. De meeste jongen worden echter geboren tijdens het regenseizoen. In het noorden van Zuid-Amerika loopt dat van april tot mei, in het zuiden in oktober.
Vrouwtjes werpen meestal één keer per jaar, in zeldzame gevallen twee keer. Na een draagtijd van 110 tot 150 dagen worden de jongen geboren. Omdat Capibara’s geen nest maken, kan de geboorte overal binnen hun leefgebied plaatsvinden.
De jongen worden geboren met een vacht en een volledig melkgebit. Als nestvlieder kunnen ze al kort na de geboorte gras eten en worden binnen drie tot vier maanden volledig gespeend. Tussen de 15 en 18 maanden zijn ze geslachtsrijp.
In Zuid-Amerika zijn waterzwijnen nog wijdverspreid en gelden ze niet als bedreigde diersoort. In sommige regio’s, zoals delen van Peru of Venezuela, zijn de populaties sterk geslonken of zelfs verdwenen.
De belangrijkste oorzaak is de jacht. De huid van de Capibara wordt verwerkt tot leer, onder andere voor handschoenen, jassen en zadels. Het vlees van deze knaagdieren wordt in sommige regio’s tijdens de vastentijd gegeten of verwerkt tot worst.
In het wild worden Capibara’s meestal acht tot tien jaar oud. In gevangenschap kunnen ze aanzienlijk ouder worden – tot wel twaalf jaar of ouder is in dierentuinen geen uitzondering.
© Melisa / stock.adobe.com
In principe kun je een Capibara als huisdier houden. Internationaal gelden er geen handelsbeperkingen, omdat het dier nog niet bedreigd is. Maar of je ze mag houden, hangt af van waar je woont.
Of je de juiste leefomstandigheden kunt bieden aan het grote knaagdier, is bovendien de vraag. In het wild bestrijkt hun territorium wel 80 tot 200 hectare. Ook in dierentuinen of als huisdier hebben ze flink wat ruimte nodig.
In Duitsland gelden bijvoorbeeld de minimumrichtlijnen van het ministerie van Landbouw: Een buitenverblijf van minstens 40 m², en een verwarmd binnenverblijf van 10 m² voor twee Capibara’s.
Daarnaast is een bad van minstens 4 m² verplicht. Voor elke extra Capibara moet het verblijf worden vergroot. Capibara’s zijn sociale dieren en mogen nooit alleen gehouden worden.
Wie Capibara’s als huisdier wil houden, moet zich goed verdiepen in hun behoeften. Ze moeten bijvoorbeeld gevoerd worden op een manier die past bij hun soort. Capibara’s kunnen zelf geen vitamine C aanmaken, dus die moet via hun voeding worden aangevuld. Als dat niet gebeurt, kunnen er tekorten ontstaan, zoals scheurbuik.
Daarnaast is het belangrijk dat hun tanden op een natuurlijke manier afslijten. Anders kunnen ze pijnlijk gebitsproblemen krijgen.
Op platforms zoals TikTok en Instagram zijn capybara’s echte sterren. Er zijn talloze memes, filmpjes en zelfs liedjes waarin deze schattige knaagdieren de hoofdrol spelen. Geen wonder dus dat steeds meer mensen overwegen om zo’n waterzwijn als huisdier te nemen.
Maar hoe schattig ze ook zijn – in werkelijkheid blijven capibara’s wilde dieren, die zich in de natuur van Zuid-Amerika het best thuis voelen. Wie deze dieren van dichtbij wil meemaken, doet er goed aan om een dierentuin te bezoeken Daar wordt hun natuurlijke leefomgeving zo goed mogelijk nagebootst, en zorgen professionele verzorgers en dierenartsen voor hun welzijn.
| Korte info: | Capibara’s zijn de grootste knaagdieren ter wereld. Ze behoren tot de familie van de cavia’s en voelen zich het meest thuis in en rond het water. |
| Schofthoogte: | 50-62 cm |
| Gewicht: | 50-75 kg |
| Gemiddelde levensverwachting: | 8-10 jaar, in gevangenschap tot 12 jaar en ouder |
| Vijanden: | Jaguars, puma’s, anakonda’s, wilde honden |
| Karakter: | sociaal, vredig |
| Vacht: | lang, ruw, niet erg vol, roodbruin tot geel-grijsbruin |
| Voeding: | Moerasgrassen en waterplanten |
| Geslachtsrijpheid: | met 15 tot 18 maanden |
| Draagtijd: | ca. 110 tot 150 dagen |
| Nestgrootte: | 4 tot 8 jongen |
| Leefgebied: | Grote delen van Zuid-Amerika |
| Als huisdier houden: | Mogelijk, maar het is lastig om ze soortspecifiek te houden. Om die reden is het vanuit dierenwelzijnsoogpunt niet aan te raden. |
Door hun compacte formaat en sociale aard zijn dwergkonijnen favoriet bij veel gezinnen. Ben je van plan om een dwergkonijn te kopen? Kom dan eerst alles te weten over de behoeften van deze diertjes. Dit artikel geeft informatie over uiterlijk, karakter, voeding en het houden van dwergkonijnen.
Goudhamsters, dwerghamsters, Chinese dwerghamsters en nog meer – hamsters zijn er in verschillende groottes en kleuren. Hun schattige uiterlijk en compacte grootte zorgen ervoor dat ze vooral populaire huisdieren zijn bij gezinnen met kinderen. Echter, hamsters zijn lang niet zo knuffelbaar als ze eruit zien. De kleine knaagdieren zijn heel gevoelig en hebben veeleisende behoeftes waar rekening mee gehouden moet worden.
Op het eerste gezicht lijken hazen en konijnen behoorlijk op elkaar: lange oren, ronde kraalogen en een zachte vacht. Ondanks de vele overeenkomsten zijn het wel echt twee verschillende soorten. Dit artikel gaat over de belangrijkste verschillen tussen hazen en konijnen.
