Konijnen behoren tot de populairste huisdieren ter wereld. Geen wonder, want met hun lange oren, zachte vacht en vriendelijke ogen zien ze er echt schattig uit. Tegelijkertijd zijn ze sociaal, onderhoudsvriendelijk en niet duur. Maar zijn konijnen eigenlijk de perfecte huisdieren? Hier lees je waar je voor de aanschaf op moet letten en hoe je konijnen het beste verzorgt.
Op de lijst van de populairste huisdieren ter wereld staan de schattige konijnen op de derde plaats, direct na katten en honden. Ze zijn niet te groot of niet te klein. Ze zijn mooi, goedkoop in de aanschaf en verzorging, en lijken niet veel nodig te hebben.
Helaas komt dit beeld niet altijd overeen met de realiteit. Het gevolg van deze verkeerde inschatting is dat veel konijnen niet soortspecifiek worden verzorgd. Ze moeten in te kleine kooien leven, hebben geen contact met soortgenoten en hebben nauwelijks beweging. Konijnen hebben, ook als ze het niet direct laten zien, wel degelijk belangrijke behoeften die door hun baasjes niet mogen worden genegeerd.
Twee konijnen zijn beter dan één
Een van de belangrijkste basisbehoeften van een konijn is interactie en communicatie met soortgenoten. Noch mensen of andere huisdieren, zoals cavia’s, kunnen aan deze behoefte voldoen. Zelfs een kind dat zich meerdere uren per dag met het konijn bezighoudt, zal een soortgenoot nooit kunnen vervangen. Een konijn mag dus nooit alleen worden gehouden.
Wie geïnteresseerd is in de aanschaf van deze dieren, moet minstens twee of meer konijnen nemen. Als het er niet meer dan twee mogen zijn, is een paartje de beste optie. De rammelaar moet absoluut gecastreerd worden. Teefjes kunnen namelijk vijf tot tien keer per jaar nakomelingen krijgen. Overigens voorkomt castratie niet alleen de ongewenste voortplanting, maar kan ook in groepen waar meerdere mannetjes leven gevechten over rangorde en territorium verminderen.
Konijnen hebben minstens één soortgenoot nodig om gelukkig te zijn.
Graven, verstoppen, rondspringen: een konijn heeft beweging nodig
Een andere, vaak onderschatte basisbehoefte van konijnen is beweging. Of je nu een Reuzenkonijn of een dwergkonijn hebt: alle konijnen hebben ruimte en beweging nodig. Een normale konijnenkooi is als permanente woning niet voldoende. Konijnen die in het wild leven rennen, springen rond, stoeien en graven ondergrondse gangen en holen. Voor huiskonijnen is een dergelijke uitloop natuurlijk niet mogelijk.
Maar hun baasjes kunnen veel doen om dit natuurlijke drang te bevredigen. Je konijn moet toegang hebben tot een zo groot mogelijk buitenhok of een ruim en gevarieerd binnenhok met schuilplaatsen en activiteiten, in combinatie met regelmatig uitlaten.
Een groot hok in je eigen tuin is ideaal
Konijnen kunnen het hele jaar door buiten leven, mits er in het hok een beschutte schuilplek is. Dat kan een houten huisje, een holle boomstam of een ander hol zijn. Een groot en veilig hok, beschermd tegen het weer, in je eigen tuin komt zeker heel dicht in de buurt van de behoeften van je huisdier.
Als je de mogelijkheid hebt, kun je dus het beste een huisje voor je konijn in je eigen tuin bouwen. Suggesties en materialen voor de bouw vind je in dierwinkels of online. Een omheind oppervlak van ongeveer zes vierkante meter is ideaal. Daar kunnen je konijnen zich naar hartenlust uitleven.
Het is belangrijk dat het oppervlak zowel bovenaan als onderaan goed is afgedicht. Het hok moet zo diep mogelijk in de grond worden verankerd zodat de ijverige gravers niet onder het hok door kunnen graven. Boven moet een dak of rooster je konijn beschermen tegen katten of andere vijanden.
Kunnen konijnen ook binnenshuis leven?
Konijnen binnenshuis houden is onder bepaalde voorwaarden volkomen mogelijk. Je moet je hier echter altijd aan houden, zodat je konijnen zich goed bij je voelen. Een konijn dat de hele dag alleen in een kleine kooi moet zitten zal mentaal verkommeren. Zorg er daarom voor dat je huisdieren iedere dag meerdere uren worden uitgelaten.
Om te voorkomen dat de konijnen met tapijten, kabels, stopcontacten of kamerplanten rommelen, moet je zorgen voor een plek in je woning die veilig is voor konijnen. Daar kun je je huisdieren ook een tijdje uit het oog laten.
Toch moeten er binnen ook plaatsen zijn om zich te kunnen verstoppen en voor activiteiten, zoals holen en gangen van bloempotten, holle boomstammen, buizen, wortels en slaapplaatsen, het liefst met meerdere verdiepingen die met rampen aan elkaar zijn verbonden.
De basisuitrusting: wat hoort er in een konijnenstal?
Naast slaapplaatsen en interessante voorwerpen om te spelen, bewegen en zich te verstoppen, moet de konijnenstal ook een hooiruif en een waterfles voor kleine dieren hebben. Als je bovendien een konijnenkooi hebt, bijvoorbeeld als je konijnen overdag in een verblijf in de tuin laat lopen en ’s avonds in de kooi zet, mag hooi en vers water ook niet ontbreken.
De bodem van de kooi moet voorzien zijn van een krant die bij het reinigen makkelijk door een nieuwe kan worden vervangen. Strooi een laag strooisel voor kleine dieren en stro over de krant uit. Daarnaast is het aan te raden om er wortels, twijgen of stukjes schors om te knagen in te leggen. De tanden van de knaagdieren groeien continu en moeten afslijten door de natuurlijke behoefte aan knagen.
Voeding: wat eet een konijn?
In tegenstelling tot mensen hebben konijnen maar zeer zwakke maag-darmspieren. Het voer kan daarom niet door het samentrekken van de spieren door het maag-darmkanaal worden vervoerd. Een knaagdier verteert door constant te eten. Daardoor wordt nieuw voer van boven steeds ‘bijgedrukt’ en wordt het al opgenomen voer verder geschoven.
Er moet daarom altijd hooi, bijvoorbeeld in een hooiruif, beschikbaar zijn. Het is echter niet voldoende als enige voer. Om in de behoefte aan voedingsstoffen te voorzien, moet je daarnaast verse groenten, fruit en groenvoer geven. Zorg ervoor dat je konijn afwisselend voer krijgt en genoeg vezels binnenkrijgt. Als je huisdier veel aankomt, is dat een teken dat het voer te veel energie heeft. Praat met je dierenarts over hoe je in dit geval het voer kunt veranderen.
Een bijzonder kenmerk van konijnen is dat ze uitgescheiden delen van hun ontlasting eten. Het gaat om de zogenaamde blinddarmontlasting die direct bij de anus wordt opgenomen en het konijn voorziet van essentiële voedingsstoffen en vitamine B.
Alleen door de uitwerpselen uit te scheiden en weer op te nemen kunnen de afgebroken vitaminen zo opnieuw door het lichaam worden benut. Ook als het op eerste zicht irriteert: verhinder je konijn niet bij dit natuurlijke gedrag. De cecotropen eten is essentieel voor een goede spijsvertering en gezondheid.
Gezondheid en verzorging
Spijsverteringsaandoeningen en bijkomende ziektes vormen voor konijnen een ernstig gezondheidsrisico. Een groot deel van de oorzaken van de ziektes ligt in de gevoelige spijsvertering. Naast genetische oorzaken worden spijsverteringsaandoeningen vaak veroorzaakt door een verkeerde voeding en tandproblemen. Gebrek aan slijtage van de snelgroeiende tanden of scheve tanden moeten daarom zo vroeg mogelijk met de dierenarts worden besproken.
Helaas hebben konijnen de neiging om hun klachten ‘zwijgend’ te aanvaarden, waardoor de symptomen vaak te laat worden opgemerkt. Daarom moet je de tanden, het eetgedrag en de spijsvertering van je konijn regelmatig controleren, om veranderingen zo vroeg mogelijk te kunnen opsporen.
Als verantwoordelijk baasje ga je ook naar de dierenarts voor routineonderzoeken en voor aanbevolen inentingen, bijvoorbeeld tegen de konijnenziekten RHD en myxomatose.
Reiniging van het konijnenhok
Hygiëne speelt ook een doorslaggevende rol voor de gezondheid van je dieren. Dat houdt in dat het hele hok een keer per week volledig moet worden gereinigd. Het strooisel moet worden vervangen en de vloer moet met warm water worden schoongemaakt. Als je je konijn binnenshuis houdt en dekens of tapijten als ondergrond hebt gelegd, moet je deze ook regelmatig wassen.
De voer– en drinkfles, maar ook het konijnentoilet (meestal een aparte hoek in het hok of een soort kattenbak met strooisel voor konijnen) moeten dagelijks worden gereinigd. Hiervoor is heet water, eventueel gemengd met een beetje azijn, voldoende. Gebruik antibacteriële schoonmaakmiddelen alleen als een dier ziek is.
Is een konijn het juiste huisdier voor jou?
Hoe schattig en liefdevol konijnen ook zijn, ze houden, net als ieder ander huisdier, veel plezier, maar ook veel werk in. Het schoonmaken van het hok gaat namelijk niet vanzelf. Ook als je op reis bent willen je konijnen vers voer, water en een proper hok.
Voordat je een konijn koopt, moet je daarom goed overwegen of je in staat bent een soortspecifiek thuis voor je konijn te bieden. Konijnen kunnen meer dan 10 jaar oud worden en blijven daardoor lang bij jou. Vraag je voor de aanschaf al eens af waar en hoe je je konijn wilt houden.
Heb je in je tuin of woning genoeg plek voor een ruim hok?
Zijn er familieleden eventueel allergisch voor dierenhaar?
Wie zorgt er in het gezin voor de reiniging en verzorging?
Wie verzorgt je konijn als je op vakantie bent?
Hoe beter je op je huisdier bent voorbereid en hoe preciezer je weet wie verantwoordelijk is voor de reiniging en verzorging van je konijn, hoe meer plezier je zult beleven aan de sociale huisdieren.
Het is belangrijk dat je je bewust bent van de verantwoordelijkheid die het houden van konijnen met zich meebrengt.
Konijnen en kinderen
Veel kinderen willen een huisdier, maar ze kunnen de omvang van de verzorging nog niet overzien. Als ouder moet je je bewust zijn dat een groot deel van het werk op jou neerkomt. Kleine kinderen hebben veel moeite met het schoonmaken van het hok en grotere kinderen die al verantwoordelijkheid kunnen nemen, kunnen ze wegens school of om professionele redenen niet noodzakelijk tien jaar uitvoeren.
Toch zijn konijnen meestal een verrijking voor kinderen. Ze leren verantwoordelijkheid te nemen en rekening te houden met de behoeften van andere levende wezens. De interactie met deze gezellige dieren brengt vreugde en troost op moeilijke momenten. Ouders die de wens van hun kinderen voor een eigen konijn willen vervullen, maar bang zijn dat op een gegeven moment al het werk weer op hen zal neerkomen, kijken het beste in een dierenasiel naar oudere konijnen. Zo geef je die dieren een kans op een tweede, schone thuis en kun je tegelijkertijd testen of het ook mogelijk is om konijnen voor een langere periode te houden.
Begrijp de taal van je konijnen
Konijnen zijn zeer communicatieve dieren die interageren via geluid en lichaamstaal. Wie de ‘taal’ van konijnen begrijpt, kan op de aangegeven behoeften van het dier letten. Ook kinderen leren snel de getoonde lichaamshouding te interpreteren en daarop te reageren.
Hieronder een kort overzicht van mogelijke gedrag.
Het konijn drukt zich plat op de grond en trekt de oren aan: in het wild betekent dit gedrag onderdanigheid. Ook huiskonijnen vertonen soms deze lichaamstaal. Meestal komt dit door ongemak en angst. In dit geval moet je het konijn met rust laten.
Het konijn blijft roerloos met de ogen wijd open: ook dit gedrag betekent dat het konijn op dit moment geen contact of aanraking van mensen wil. Konijnen die in het wild leven vertonen deze reactie als ze niet meer kunnen ontsnappen voor de vijand.
Het konijn zit rechtop en legt de oren plat: opgepast! Je konijn lijkt klaar voor de aanval. Als het daarbij ook nog gromt, houd je beter afstand.
Het konijn trommelt met de achterpoten stevig op de grond: op deze manier waarschuwen konijnen elkaar. Misschien voelt je konijn gevaar en wil hij zijn soortgenoten daarop wijzen.
Je konijn ligt plat op de grond, draait zich naar de zijkant of op de rug en strekt zijn ledematen languit: gefeliciteerd! Momenteel gaat het erg goed met je konijn. Hij voelt zich goed, veilig en geniet.
Je konijn springt en rent rond in zijn hok: prima, je konijn lijkt genoeg plek in zijn hok te hebben. In tegenstelling tot wanneer ze in het wild leven, waar ze hun vijanden proberen af te schudden door rond te springen, vertonen huiskonijnen dit gedrag meestal uit pure vreugde en uitgelatenheid.
Wil jij een konijn?
Door hun communicatieve en sociale aard kunnen konijnen waardevolle sociale partners worden. Wie leert op de behoeften van deze dieren te letten, genoeg beweging biedt en voor de nodige voeding, reiniging en verzorging zorgt, zal kunnen genieten van tevreden en vredige huisdieren.
Terwijl konijnen in de middeleeuwen nog als bron van voedsel en vacht werden gefokt, zijn de konijnen tegenwoordig zeer geliefd als huisdier. Geen wonder dat er tegenwoordig zeer veel rassen van huiskonijnen zijn. Tot de bekendste behoren bijvoorbeeld het dwergkonijn, dat minder dan twee kilo weegt, het langharige konijn zoals Angora- en Voskonijn, het Hangoorkonijn, waarvan de oren opzij hangen, of het Reuzenkonijn, dat meer dan vijf kilo weegt. Nu blijft nog de vraag: welk konijn wil jij?
Goudhamsters, dwerghamsters, Chinese dwerghamsters en nog meer – hamsters zijn er in verschillende groottes en kleuren. Hun schattige uiterlijk en compacte grootte zorgen ervoor dat ze vooral populaire huisdieren zijn bij gezinnen met kinderen. Echter, hamsters zijn lang niet zo knuffelbaar als ze eruit zien. De kleine knaagdieren zijn heel gevoelig en hebben veeleisende behoeftes waar rekening mee gehouden moet worden.
Op het eerste gezicht lijken hazen en konijnen behoorlijk op elkaar: lange oren, ronde kraalogen en een zachte vacht. Ondanks de vele overeenkomsten zijn het wel echt twee verschillende soorten. Dit artikel gaat over de belangrijkste verschillen tussen hazen en konijnen.
Qua ratten lopen de meningen uiteen: de een vindt ze verschrikkelijk, de ander waardeert hun intelligentie en enthousiasme. Wie een Tamme Rat als huisdier wil, vindt hier de belangrijkste informatie.
