Artrose bij honden: oorzaken, symptomen en behandeling 

Wat is artrose bij honden?

Artrose (ook bekend als osteoartritis) is een van de meest voorkomende ziekten van het bewegingsapparaat en betekent voor veel honden een chronische en pijnlijke aantasting van de levenskwaliteit. Simpel gezegd is het de voortschrijdende slijtage van het gewrichtskraakbeen.

Dit kraakbeen dient normaal gesproken als schokdemper en zorgt ervoor dat de botten soepel over elkaar glijden. Bij artrose wordt deze beschermende laag dunner en poreuzer tot uiteindelijk uiteindelijk het ene bot over het andere bot wrijft. Dit proces veroorzaakt niet alleen ernstige pijn, maar leidt ook tot ontstekingsreacties en botvorming (verstijvingen) in het gewricht. Aangezien artrose in fasen verloopt en niet kan worden genezen, is vroege herkenning van symptomen cruciaal voor jou als eigenaar om de pijn en de kwaliteit van leven van je huisdier op de lange termijn te managen.

Hoe gevaarlijk is artrose bij honden?

Artrose is niet echt gevaarlijk voor honden. De afbraak van het gewrichtskraakbeen veroorzaakt echter aanhoudende en ernstige pijn voor je viervoeter en beperkt zijn vermogen om te bewegen. Daarom moet je artrose bij honden niet licht opvatten.

Symptomen: deze symptomen zijn bij de hond te herkennen

Artrose is een geleidelijk verlopend proces. Aanvankelijk ziet de eigenaar van de hond meestal een bepaalde stijfheid na langere rustperioden. Na een bepaalde tijd verdwijnen deze symptomen en is de hond zogezegd opgewarmd.

Vaak zijn de symptomen van artrose bij honden eerder verborgen: De hond blijft tijdens het wandelen stilstaan of draait weer om. Andere honden willen plotseling niet meer in de auto springen of likken meer en meer aan een bepaalde poot.

Gevolgen voor spieren en gewrichten

Als gevolg van de pijn die door artrose wordt veroorzaakt, probeert de hond belasting te vermijden. Daardoor neemt de spiermassa van de aangetaste poot af en worden andere ledematen blootgesteld aan verhoogde belasting.

Daarnaast blijven de symptomen toenemen als gevolg van de verzwakking van de spieren, omdat er nog meer belasting op de gewrichten komt. Op de lange termijn treedt verdikking van het gewricht op.

Diagnose: hoe kan artrose bij de hond worden vastgesteld?

De verdenking op artrose bij de hond ontstaat door klinische symptomen, de voorgeschiedenis van het dier en de leeftijd en het ras. De dierenarts voert een kreupelheidsonderzoek uit en beoordeelt onder andere de loopbewegingen van de hond. Zo kan meestal worden gezien welk gewricht getroffen is.

Zo ziet het onderzoek bij de dierenarts eruit

Om andere oorzaken van gewrichtspijn bij je hond uit te sluiten en de ernst van de artrose te beoordelen, worden verschillende beeldvormende technieken gebruikt. Deze kunnen zijn:

• Röntgenfoto
• Echografie
• Computertomografie (CT)
• Magnetic resonance imaging (MRI)
• Endoscopisch onderzoek van het gewricht

De laatste drie onderzoeksmethoden vereisen narcose voor de hond. Wees daar in geval van twijfel niet bang voor. Je dierenarts en jou kunnen je hond namelijk alleen op deze manier helpen.

© Lilli / stock.adobe.com

Behandeling: wat helpt er echt bij artrose bij honden?

Helaas kan artrose bij honden niet genezen worden. Het doel van de behandeling is daarom om de pijn van de hond te verlichten en de progressie van de artrose te vertragen. De dierenarts kan bijvoorbeeld afwijkingen, verwondingen aan het gewricht of breuken via een operatie oplossen.

Behandelingsmogelijkheden voor artrose

De dierenarts kan ook de volgende maatregelen treffen:

• Medicijnen: Er zijn verschillende werkzame bestanddelen beschikbaar voor de behandeling van pijn en ontstekingen in gewrichten. Afhankelijk van de ernst van de ziekte beslist de dierenarts welke medicijnen en pijnstillers goed voor je hond zijn.
• Gewichtsverlies: overgewicht zorgt namelijk voor extra belasting van de gewrichten van je hond.
• Andere behandelingsopties: afhankelijk van de ernst van de artrose kan je hond ook profiteren van bestraling of schokgolfbehandeling. Daarnaast kunnen chirurgische ingrepen zoals verstijving van de gewrichten of kunstmatige gewrichtsvervanging noodzakelijk zijn.

Afhankelijk van het verloop vereist de behandeling van artrose bij de hond steeds weer aanpassingen. Een goede samenwerking tussen jou en de dierenarts is hierbij erg belangrijk.

Huismiddeltjes: helpt warmte of koude bij artrose?

Zowel behandelingen met warmte als kou kunnen nuttig zijn bij artrose. Koelblokjes en koelmatten helpen acute pijn en ontsteking te verlichten, terwijl een warmwaterfles, thermodeken of rode lamp spanningen verlicht en de doorbloeding bevordert.

Moet een hond met artrose veel lopen?

Een aan de behoeften van de hond aangepast bewegingsprogramma ondersteunt het welzijn van je hond. Wat wandelingen betreft: liever meerdere korte wandelingen dan lange wandelingen. Regelmatige lichte beweging zoals zwemmen zorgt ervoor dat de gewrichten mobiel blijven en bevorderen de spieropbouw van je hond.

Daarnaast wordt fysiotherapie aanbevolen. Doelgerichte beweging en training verminderen de spanning en helpen de hond spieren op te bouwen.

Wat mag een hond met artrose niet eten?

De voeding heeft ook invloed op de gezondheid van je hond. Daarom kan het overschakelen op een geschikte dieetvoeding deel uitmaken van de therapie, bijvoorbeeld om gewichtsverlies te ondersteunen.

In principe is het raadzaam om voer met een hoog koolhydraatgehalte, zoals suiker en/of granen, te vermijden. In plaats van grote hoeveelheden rood vlees kun je je lieveling beter lichter gevogelte zoals kip of kalkoen geven. Bovendien kun je na overleg met de dierenarts wat zalmolie door het voer mengen: dit bevat waardevolle omega-3-vetzuren die de gezondheid van de gewrichten kunnen ondersteunen.

Opmerking: De keuze van een geschikte dieetvoeding kan de natuurlijke lichaamsfuncties van je hond ondersteunen. Houd er wel rekening mee dat dieetvoer ziektes niet kan genezen of voorkomen. Bespreek ook altijd met je dierenarts wat de juiste voeding voor je hond is. Speciale dieetvoeding voor honden is te vinden in de onlineshop van zooplus.

Prognose: wat zijn de kansen op genezing van artrose bij honden?

Helaas kan artrose bij honden niet worden genezen. Met de juiste combinatie van medicatie, dieet en lichaamsbeweging kun je echter op zijn minst de progressie van artrose vertragen. Het is belangrijk om de behandeling in een vroeg stadium te starten. Het uiteindelijke doel is om de kwaliteit van leven van je hond te behouden en de pijn zo veel mogelijk te verlichten.

Hoe lang kan een hond leven met artrose?

De artrose zelf heeft geen effect op de levensverwachting van de hond. Een zieke hond kan net zo oud worden als een gezonde soortgenoot. Er dient echter voor een passende behandeling te worden gezorgd om de pijn van het dier te verlichten.

Oorzaken: hoe ontstaat de ziekte?

Artrose kan optreden in een of meer gewrichten van de ledematen of de wervelkolom. Het gaat meestal om gewrichten die sterk belast worden. Hiertoe behoren knie-, elleboog-, heup- en schoudergewrichten.

Op welke leeftijd krijgen honden artrose?

Artrose komt bij honden van alle leeftijden voor. Oudere honden – met name met ouderdomsverschijnselen – worden echter vaker getroffen.

Rassen met genetisch gerelateerde gewrichtsziekten zoals elleboog- of heupdysplasie ontwikkelen vaker artrose. Maar zelfs kleine rassen worden niet gespaard.

Mogelijke redenen voor de slijtage van het gewrichtskraakbeen

Er zijn veel verschillende oorzaken van artrose bij honden:

• Overbelasting of onjuiste belasting veroorzaakt door sport, werk of overgewicht
• Trauma’s zoals verrekkingen, verstuikingen of botbreuken
• Gewrichtsontstekingen door infecties zoals borreliose of ehrlichiose
• Slechte uitlijningen of misvormingen van de ledematen zoals bij heupgewrichtsdysplasie.

Ook interessant: de structuur van een hondengewricht

Om beter te begrijpen hoe artrose bij honden tot een verandering in de gewrichten leidt, is het belangrijk om de structuur van een gewricht te kennen.

Zo ziet een gezond gewricht eruit

Een gewricht is een beweegbare verbinding tussen twee of meer botten. Deze botten passen perfect op of in elkaar en zijn aan de uiteinden bedekt met een laagje kraakbeen. Gewrichtskraakbeen heeft speciale eigenschappen. Het is erg stevig, maar reageert elastisch op druk en buiging. Het kraakbeen zorgt ervoor dat de gewrichtsoppervlakken soepel op elkaar passen en schokken worden gebufferd.

Om het gewricht bij elkaar te houden, is het omgeven door een gewrichtskapsel. Dit kapsel is aan de binnenkant bekleed met het synoviale membraan. Dit membraan produceert de gewrichtsvloeistof (synoviale vloeistof). Het gewricht wordt zowel gesmeerd als van belangrijke voedingsstoffen voorzien.

Wat gebeurt er bij artrose?

Artrose bij honden is in de eerste plaats een ziekte van het gewrichtskraakbeen. De bovengenoemde oorzaken veroorzaken overbelasting en beschadiging van het kraakbeen. Het verliest elasticiteit en begint af te schuren en/of aan het oppervlak te scheuren. Het kraakbeen wordt dunner en ruwer. Aangezien het gewrichtskraakbeen zijn buffercapaciteit verliest, moeten de schokken nu door het gewrichtskapsel worden geabsorbeerd. Dit resulteert in verdikking en verstijving van het gewrichtskapsel.

Bovendien raakt het synoviale membraan geïrriteerd. De productie van synoviaal vocht verandert of neemt af. Het smeervermogen neemt af en de wrijving in het gewricht neemt nog meer toe. Door de gewijzigde samenstelling zijn er niet meer voldoende voedingsstoffen beschikbaar voor het herstel en de ontwikkeling van gewrichtskraakbeen.

Het bot dat onder het kraakbeen ligt, breidt vervolgens het belaste gebied uit en begint met de productie van botformaties (exostosen). Deze kunnen naar buiten uitsteken, maar ook in de binnenkant van het gewricht en daar afschuren. Het kraakbeen wordt verder beschadigd en afgebroken. Bovendien is botweefsel, in tegenstelling tot kraakbeen, gevoelig voor pijn. De toegenomen belasting op het bot leidt daarom tot ernstige pijn.

Preventie: hoe voorkom ik artrose bij mijn hond?

Je kunt artrose bij je hond al op puppyleeftijd voorkomen. Het voorkomen van overgewicht is hier de hoogste prioriteit.

Bovendien moet je kleine viervoeter een op zijn behoeften gericht puppydieet krijgen met alle belangrijke vitaminen, mineralen, sporenelementen en aminozuren. Dit ondersteunt natuurlijke groei. Zorg er bij het kiezen van de hond voor dat de ouders niet zijn getroffen door veelvoorkomende gewrichtsziekten.

Zo bescherm je je hond tegen gewrichtsproblemen

Om ervoor te zorgen dat de gewrichten zich goed ontwikkelen tijdens de groei, moet je te veel belasting vermijden. Constant trappen beklimmen, in of uit de auto springen en lange wandelingen zijn niet geschikt tijdens de groei. Kortere, maar frequentere wandelingen zijn beter geschikt – overigens ook voor oudere honden.

Samenvatting: Wanneer moet je een hond met artrose laten ingeslapen?

In principe geldt: zolang de getroffen hond een pijnloos leven kan leiden dankzij een geschikte therapie, hoef je hem niet laten inslapen. Hoewel de ziekte niet kan worden genezen, kan deze goed worden behandeld met de juiste combinatie van een aangepast dieet, matige lichaamsbeweging en speciaal geselecteerde medicijnen. Niettemin is het een progressieve gewrichtsziekte waarbij het kraakbeen blijft afgebouwd worden en de pijn en bewegingsbeperkingen in de loop van de tijd steeds ernstiger worden. Alleen wanneer de behandeling niet (niet meer) werkt en de hond zwaar lijdt, moet in het laatste stadium euthanasie als de laatste oplossing worden beschouwd.