Blaasontsteking bij katten: Symptomen, behandeling en oorzaken 

Hoe gevaarlijk is een blaasontsteking bij katten?

Onbehandelde bacteriële infecties van de blaas kunnen via de urineleiders opstijgen en tot infecties en schade aan de nieren leiden. Bovendien is een blaasontsteking erg pijnlijk en veroorzaakt het veel stress bij de kat.

Een ander probleem zijn blaasontstekingen die, afhankelijk van de oorzaak en ernst, tot een gedeeltelijke of volledige afsluiting van de urinebuis (obstructie) kunnen leiden. De katten kunnen dan nauwelijks of helemaal geen urine meer kwijt. Daardoor worden ze een acuut noodgeval en moeten ze onmiddellijk op consult bij een dierenarts.

Symptomen: hoe herken ik of mijn kat een blaasontsteking heeft?

De blaas van de kat behoort tot de organen van de lagere urinewegen. Hoe gedraagt een kat zich bij een blaasontsteking? Een blaasontsteking bij katten herken je meestal aan de volgende symptomen:

• Problemen en pijn tijdens het plassen (dysurie)
• Krampachtige pijn in het gebied van de urinebuis en/of de blaas (strangurie)
• Bloed in de urine (hematurie)
• Vaak plassen (pollakisurie)
• Toegenomen likken van de geslachtsdelen
• Plassen op ongebruikelijke plekken (periurie, bv. op de slaapplek of de voerplek)

Blaasontsteking bij de kat: wat kan ik doen?

Probeert de kat tevergeefs urine te lozen, dan kan er sprake zijn van een volledige afsluiting van de urinebuis. In dat geval kan de algemene toestand van de kat plotseling verslechteren en zelfs levensbedreigend worden. Ga daarom onmiddellijk naar een dierenarts. Komt de hulp te laat, dan kan het zijn dat je je kat door de gezondheidsgevolgen van de blaasontsteking moet laten inslapen.

Diagnose: wat doet de dierenarts bij een blaasontsteking?

Als eerste voert de dierenarts een gesprek met de eigenaar waarbij hij deze allerlei vragen stelt (anamnese). Het doel hiervan is om belangrijke aanwijzingen over de aandoening te krijgen. Zo vraagt de dierenarts bijvoorbeeld of er bijkomende symptomen optreden wanneer de kat plast. Plast de kat bijvoorbeeld vaak alleen kleine beetjes?

Daarnaast stelt de dierenarts je vragen over mogelijke verwondingen en vraagt hij of zij hoe je je kat voedt en verzorgt. Tip: Neem, als het mogelijk is, een urinemonster van je kat mee naar je dierenarts!

Blaasontsteking bij katers en poezen: algemene onderzoeken

Hoewel een blaasontsteking bij katten meestal geen acuut noodgeval is, is het verstandig om een algemeen klinisch onderzoek te laten uitvoeren. De dierenarts kan daarbij in korte tijd de actuele toestand van de kat vaststellen aan de hand van belangrijke vitale parameters. Daarbij horen het algemene welzijn van de kat, de adem- en hartfrequentie, de toestand van de slijmvliezen in de bek en de rectale lichaamstemperatuur van de kat.

Onderzoek van de urinewegen

Als de vitale parameters allemaal normaal zijn, kan de dierenarts beginnen met het specifieke onderzoek van de urinewegen. Daarvoor zijn er drie diagnostische stappen.

De urine kan worden verkregen via spontaan urineverlies (zelfstandig uitgescheiden urine) of via steriel verkregen urine uit de blaas (bijv. door een echogestuurde punctie door de buikwand). Daarna kan de dierenarts de urine met teststrips onderzoeken op belangrijke waarden zoals de pH-waarde, of de urine naar een laboratorium sturen voor bacteriologisch onderzoek. Daar worden blaaskristallen of bacteriën zichtbaar onder de microscoop.

Bloed- en echografisch onderzoek

Aan de hand van de bloedwaarden van je kat kan de dierenarts enerzijds een aanwezige ontsteking herkennen en anderzijds de nierfunctie controleren.

Als er structurele veranderingen in de blaas of blaaskristallen zijn, kan de dierenarts deze zichtbaar maken met een echo- of röntgenapparaat.

Behandeling: wat helpt een kat bij een blaasontsteking?

De behandeling van cystitis bestaat uit twee delen. Enerzijds behandelt de dierenarts de oorzaken van de blaasontsteking, anderzijds probeert hij de symptomen voor de kat te verlichten.

Ongeacht de oorzaak zijn pijnstillers en krampstillende medicijnen bij blaasontstekingen bij katten noodzakelijk.

Bij een bacteriële blaasontsteking komt daar nog een gerichte toediening van antibiotica bij, vastgesteld met behulp van een resistentietest.

Kat met blaasontsteking: wanneer naar de dierenarts?

Als er blaaskristallen of zelfs al blaasstenen aanwezig zijn, zijn aanvullende maatregelen nodig. De kat heeft in dit geval ook medicijnen nodig die de pH-waarde van de urine verlagen, plus een passend dieet. Een lagere pH-waarde in de urine zorgt ervoor dat de kristallen – en soms zelfs de blaassteen – oplossen.

Is er sprake van een grotere blaassteen en kan deze niet met medicijnen worden opgelost, dan is een operatie nodig.

Noodgeval: is er al sprake van een verstopping van de urinewegen, dan is mogelijk een chirurgische behandeling nodig! In dit geval moet je onmiddellijk een dierenarts raadplegen.

Hoe kan ik mijn kat helpen bij een blaasontsteking?

Naast medicijnen en speciale diëten kunt u zelf ook iets doen om uw kat te helpen. Verschillende huismiddeltjes hebben zich bewezen bij blaasontstekingen bij katten. Probeer stress zoveel mogelijk te vermijden en help uw kat om wat gewicht kwijt te raken. Houd daarbij natuurlijk altijd rekening met het dieet dat door de dierenarts is voorgeschreven.

Aanmoedigen om te drinken

Zorg er daarnaast voor dat je kat voldoende water binnenkrijgt. Katten die voornamelijk droogvoer krijgen, hebben sneller de neiging om te weinig te drinken. Voor een evenwichtige water- en elektrolytenbalans is het daarom verstandig om je kat ook natvoer aan te bieden.

Maak de waterbak het liefst dagelijks schoon en zet meerdere bakken in je woning neer. Of probeer een drinkfontein. Veel katten gaan daardoor beter drinken.

Prognose en genezingsduur: hoe lang duurt een blaasontsteking bij katten?

Afhankelijk van de oorzaak verschillen zowel de benodigde behandeling, de duur van het herstel, de prognose als de bijbehorende kosten. Hoewel een blaasontsteking bij katten meestal goed te behandelen is, ontstaat er levensgevaar wanneer de urinewegen verstopt raken.

Kan een blaasontsteking bij katten vanzelf genezen?

Een blaasontsteking bij katten geneest doorgaans niet vanzelf. Integendeel: hoe langer de ontsteking aanhoudt, hoe slechter de kans op herstel – en vaak ook op overleving – voor de kat. Feline Idiopathische Cystitis (FIC) geneest daarentegen vaak snel. In dat geval duurt het herstel van de blaasontsteking bij katten meestal maar enkele dagen.

Opmerking: de keuze voor een geschikt dieetvoer voor katten kan de natuurlijke lichaamsfuncties van je kat ondersteunen. Houd er wel rekening mee dat dieetvoer ziektes niet kan genezen of voorkomen. Stem de juiste voeding van je kat bovendien altijd af met je dierenarts. Speciaal dieetvoer vind je in de online shop van zooplus.

Oorzaken: hoe ontstaat een blaasontsteking bij katten?

Katten hebben vaak last van cystitis en de oorzaken van een blaasontsteking kunnen uiteenlopen. Vooral binnenkatten en katers worden er vaak door getroffen. Om meer duidelijkheid te scheppen, worden de oorzaken verdeeld in infectueuze en niet-infectueuze oorzaken.

Besmettelijke oorzaken

Vooral oudere katten hebben vaak last van een blaasontsteking die veroorzaakt wordt door verschillende bacteriën. Dieren met een onderliggende aandoening (bijv. diabetes mellitus) worden daarbij vaker getroffen. Meestal ontstaat een blaasontsteking bij katten via de volgende twee routes.

Via de urinewegen: meestal stijgen bacteriële infecties via de urinebuis op naar de blaas, of ze ontstaan door irritaties in de blaas zelf. De meest voorkomende reden voor een urineweginfectie bij katten is de vorming van blaaskristallen. Kleinere kristallen kunnen geleidelijk aan samenklonteren tot urinestenen.

Bij katten komen meestal struviet- of calciumoxalaatstenen voor. Ze ontstaan wanneer de pH-waarde van zuur naar basisch verschuift. Een belangrijke factor hierbij is de voeding van de kat.

Via het bloed: bij een bloedvergiftiging (sepsis) kunnen bacteriën via het bloed in de blaas terechtkomen. De oorspronkelijke toegangspoort kan daarbij een nabijgelegen operatiewond zijn, maar ook een klein wondje op een verder gelegen plek van het lichaam.

Niet-besmettelijke oorzaken

Zelfs met uitgebreide diagnostiek is het vaak niet mogelijk de oorzaak van de cystitis bij katten te vinden. Dan hebben dierenartsen het over een zogeheten Feline Idiopathische Cystitis (afgekort: (FIC). Bij de idiopathische blaasontsteking van de kat gaat het om een aandoening die door nog onbekende oorzaken ontstaat. Omdat ze vaak telkens terugkomt, wordt deze aandoening soms (medisch niet helemaal correct) chronische blaasontsteking bij de kat genoemd.

Er wordt vermoed dat veel factoren samenkomen, bijvoorbeeld door stress of andere neurologische of hormonale veranderingen. Daardoor wordt het immuunsysteem verzwakt, wat ontstekingsreacties bij de kat bevordert.

Kunnen katten door kou een blaasontsteking krijgen?

Net als bij ons mensen veroorzaakt kou niet rechtstreeks een infectie. Kou, vocht en tocht kunnen er echter voor zorgen dat het lichaam veel energie moet besteden om de lichaamstemperatuur op peil te houden. Het immuunsysteem verzwakt, ziektekiemen hebben vrij spel – en een blaasontsteking of verkoudheid kan het gevolg zijn.

Voorkomen: hoe kan ik cystitis bij mijn kat voorkomen?

Om een blaasontsteking bij katten te voorkomen, kun je een aantal belangrijke punten in acht nemen. Let daarbij vooral op:

• een goede lichaamsconditie, inclusief gezonde voeding met bij voorkeur natvoer
• Genoeg beweging
• Een regelmatige controle bij de dierenarts
• Een stressvrije omgeving (voer, als het kan, vaste dagelijkse routines in)
• Voldoende wateropname
• Lage hoeveelheden magnesium en fosfaat in het voer
• Hygiënische kattentoiletten en eledel- en ligplekken die u regelmatig grondig moet schoonmaken
• Warme ligplekken die u uw kat zowel binnen als buiten moet aanbieden (Tip: Vooral populair zijn vensterbankligplaatsen boven de verwarming of verwarmingsmatten/-kussens. Voor balkon en tuin kunt u voor uw buitenkat beschermende kattenhuisjes neerzetten.)