Vacht- en huidaandoeningen bij katten

De zijdezachte vacht van een kat is niet alleen prachtig om te zien en heerlijk om een aai over te geven – de vacht en de huid daaronder hebben belangrijke beschermende functies! Als essentieel onderdeel van een kattenlijf is er direct ook aan te merken al er iets niet in orde is: als de stofwisseling uit balans raakt, lijden huid en haar daar vaak zichtbaar onder. In dit artikel lees je alles over: vacht- en huidaandoeningen bij katten.

De kattenhuid

Misschien heb je wel eens gehoord dat de huid het grootste orgaan van de kat is. Dat is ook echt zo! De huid van de kat is niet alleen een belangrijk barrièreorgaan dat helpt voorkomen dat het dier uitdroogt door verlies van lichaamsvloeistoffen of ziek wordt door het indringen van ziekteverwekkers. De huid reguleert de lichaamswarmte en scheidt talg, zweet en hormonen uit. Als grootste orgaan is de huid van een kat tegelijkertijd belangrijk voor de zintuigen.

Een kattenhuid is opgebouwd uit vier lagen: de buitenste laag, de epidermis, vervult een belangrijke beschermende functie tegen invloeden van buitenaf. Daarbinnen zitten talgklieren, maar deze zijn helemaal in de onderste huidlaag geworteld. Zenuwuiteinden en bloetvaten zitten in de lederhuid en de epidermis.Deze huidlagen zijn extra belangrijk voor de zintuiglijke waarneming. De huidlaag die daar weer onder ligt, slaat onder andere vet op.

De kattenvacht

De vachtlengte kan bij langharige en kortharige rassen verschillen – in beide gevallen heeft het haar een belangrijke functie: met zijn isolerend effect beschermt het het kattenlijf tegen temperatuurwisselingen. Daarnaast werkt het als barrière tegen oppervlakkige wonden, bijvoorbeeld veroorzaakt door scherpe takken in de struiken of een beheerste beet in een gevecht met soortgenoten.

Storingen in de stofwisseling van de huid en vacht

De huid en vacht zijn belangrijke organen, maar worden vaak over het hoofd gezien. Ziekelijke veranderingen wijzen vaak op aandoeningen op een ander niveau of een voedseltekort, maar kunnen ook een symptoom van ongedierte of een zelfstandige aandoening zijn. Wees bijzonder op je hoede als het haar van je kat plotseling uitvalt, als zij meer krabt of likt, bij schilfers, bloedige korsten of een plotseling doffe vacht. Verwondingen aan de huid kunnen vaak door de weelderige kattenvacht gecamoufleerd of zelfs helemaal verstopt zijn. Als deze veranderingen langer en ook buiten de verharingstijd in het voorjaar en de herfst aanhouden, moet je absoluut de dierenarts opzoeken! Hetzelfde geldt als de opvallende ontwikkeling van de vacht gepaard gaat met ziekelijk gedrag.

Op naar de dierenarts

De dierenarts zal meestal de huid en vacht van je huisdier uitgebreid onder de loep nemen. Doen de symptomen zich op één bepaalde plek voor of juist verspreid over het hele lichaam? Zijn ze wellicht te herleiden naar een verwonding of kan er ongedierte worden gespot? Als de oorzaak niet duidelijk naar voren komt, kan een bloedtest uitkomst bieden. Hierbij kunnen voedseltekorten uitgesloten of juist precies geïdentificeerd worden. Als je kat aan een infectie lijdt, wordt dit ook duidelijk in een bloedmonster. De dierenarts zal eventueel medicijnen voorschrijven of supplementen aanbevelen.

Vacht- en huidaandoeningen bij katten kunnen de volgende oorzaken hebben:

• Parasieten: Katten kunnen lijden onder externe parasieten zoals mijten, luizen of vlooien, maar ook endoparasieten zoals wormen hebben uitwerkingen op de huid en vacht van jouw viervoeter. Bij katten die vrij ronddwalen wordt vaak een profylactisch middel aanbevolen – het vaakst zie je zogenaamde spot-ons, die gewoon op de nek van de kat kunnen worden gedruppeld. Wormkuren belasten het kattenlichaam en mogen daarom alleen toegediend worden als er daadwerkelijk een worminfectie in de ontlasting vastgesteld is.
• Huidschimmel: Huidschimmel is onaangenaam voor katten, maar kan ook doorgegeven worden aan mensen of andere huisdieren. Als je kat een schimmelinfectie heeft is hygiëne het allerbelangrijkst! De dierenarts schrijft naar alle waarschijnlijkheid ook een anti-schimmelmiddel voor om intern of extern te gebruiken.
• Ondervoeding: In commercieel kattenvoer zit alles wat een kat nodig heeft om gezond te blijven – in ieder geval in theorie. Iedere kat is anders en juist jongere dieren, senioren of chronisch zieke katten hebben vaak meer voedingsstoffen nodig dan hun soortgenoten. Als een kat niet genoeg vitaminen, mineralen en sporenelementen binnenkrijgt via het voer, komt dat vaak tot uiting in de vorm van een matte vacht of schilfers. Probeer alsjeblieft niet lukraak en op goed geluk aanvullende voedingsmiddelen. Als je kat een doffe vacht of andere opvallende dingen heeft, gaat het vaak om een essentieel tekort, dat gericht opgelost moet worden. Een bloedafname kan duidelijk identificeren welke voedingsstoffen jouw kat nog nodig heeft.
• Allergieën: Allergieën zijn ook in de kattenwereld niet meer zeldzaam – en uiten zich vaak in de vorm van een veranderd uiterlijk van huid en vacht.

• Verharen: Ieder jaar raakt de kat weer de dikke wintervacht kwijt en later bereid de kat zich met een pluizig haarkleid weer voor op de koude tijd van het jaar. Dit is volstrekt normaal en geen aandoening, al komt het vaak voor dat katten tijdens het verharen een doffe vacht hebben of zich krabben om losse vacht kwijt te raken. Hier helpt het om je viervoeter regelmatig te borstelen. Daarnaast kan het helpen om voedingssupplementen te geven. Kattengras of moutpasta kan het uitstoten van ingeslikte haren wat soepeler laten verlopen.
• Mentale aandoeningen en stress: Als je kat zich meer likt, haren uittrekt of ander opvallend gedrag vertoond, kan dit ook veroorzaakt zijn door chronische stress of mentale aandoeningen. Het is het eigenlijk altijd waard om lichamelijke oorzaken uit te sluiten voordat je de dierengedragstherapeut opzoekt.

Wij wensen jou en je kat het allerbeste!