Hond braakt: oorzaken en behandeling 

Wanneer is braken gevaarlijk bij honden?

Braken bij honden, ook wel ‘vomitus’ genoemd, komt vaak voor en kan veel verschillende oorzaken hebben. Als de hond één keer braakt, is dit in de meeste gevallen onschuldig.

Maar als het vaker voorkomt of als de algemene gezondheid van de hond afneemt, is het belangrijk een bezoekje te brengen aan de dierenarts – vooral als je hond braakt én diarree heeft.

Hond braakt: Wanneer moet ik naar de dierenarts?

Ga in elk geval naar de dierenarts als je hond langdurig blijft braken of als hij andere symptomen laat zien, zoals diarree en/of lusteloosheid. Aarzel niet! Vooral bij puppy’s en oudere honden moet je snel handelen.

Noodsituaties herkennen: Je hond kokhalst zonder te braken of braakt bloed

Als je hond kokhalst zonder te braken, kan dit verschillende oorzaken hebben, waaronder een levensbedreigende maagtorsie, een vreemd voorwerp in de keelholte, of irritatie van de luchtwegen.

Als de hond meerdere keren, zonder succes probeert te braken, als er bloed in het braaksel zit of als de hond een vreemd voorwerp heeft ingeslikt, moet je onmiddellijk naar een dierenarts of dierenkliniek

Gesponsorde inhoud door Hill’s Prescription Diet

Opmerking: Een geschikt dieetvoer kan de natuurlijke lichaamsfuncties van je hond ondersteunen. Houd er wel rekening mee dat dieetvoer ziektes niet kan genezen of voorkomen. Bespreek ook altijd met je dierenarts wat de juiste voeding voor je hond is.

Oorzaken: Waarom braakt mijn hond?

Het reflexproces bij braken wordt gestuurd door het braakcentrum in de hersenen van de hond. Het braakcentrum wordt gestimuleerd door verschillende prikkels op verschillende plaatsen in het lichaam.

Bijna elk orgaan in het lichaam heeft receptoren die het braakcentrum kunnen stimuleren en zo het braken op gang kunnen brengen. Bovendien kan het braakcentrum worden gestimuleerd door hogere centra in het centrale zenuwstelsel (CZS).

Wat stimuleert het braakcentrum

Mogelijke oorzaken zijn bijvoorbeeld een ontsteking van de hersenen (encefalitis) en tumoren in het CZS-gebied, maar ook angst, stress en onaangename geuren. Ook evenwichtsstoornissen, bijvoorbeeld in de vorm van midden- of binnenoorontstekingen, beïnvloeden het braakcentrum.

Giftige stoffen zoals verdelgingsmiddelen die de hond heeft binnengekregen, stoffen die in het lichaam ontstaan als gevolg van stofwisselingsziekten en geneesmiddelen kunnen via het bloed in het braakcentrum terechtkomen en het braken veroorzaken.

Spijsverteringsproblemen als trigger

Als je hond braakt, is dit vaak een teken van een ontsteking of overmatige verdikking van organen, met name de spijsverteringsorganen zoals de slokdarm, maag, darmen, alvleesklier en lever. De meest voorkomende oorzaken van braken bij honden zijn:

• te snel eten van hondenvoer;
• eten van bedorven voer of voerintolerantie;
• inslikken van een vreemd voorwerp;
• vergiftiging (bijv. door giftige levensmiddelen of giftige lokkertjes);
• maag-darmontsteking;
• gastritis (maagslijmvliesontsteking);
• infectieziekten (parasieten, virussen, bacteriën);
• leverziekten;
• pancreatitis;
• nierziekten;
• diabetes mellitus;
• Morbus Addison;
• tumoren.

De dierenarts maakt ook onderscheid tussen acuut en chronisch braken bij de hond. Acuut braken treedt spontaan en plotseling op en is meestal van korte duur of duurt minder dan twee weken. Van chronisch braken is sprake wanneer de hond langer dan twee weken braakt zonder verbetering.

© ThamKC / stock.adobe.com

Diagnose bij de dierenarts: Is het braaksel van je hond geel? Of braakt je hond wit schuim of slijm? Dit kun je afleiden uit de kleur en consistentie

Beschrijf het braaksel zo nauwkeurig mogelijk aan je dierenarts: is het braaksel van je hond wit, geel of roodachtig? Zit er slijm of schuim in? Deze factoren kunnen waardevolle informatie verschaffen over de oorzaak:

• Hond braakt “normale” voedselpap: Als deze vorm van braken ongeveer acht tot tien uur na het eten optreedt, kan het zijn veroorzaakt door een vreemd voorwerp dat je hond heeft ingeslikt en die de overgang van de maag naar de darmen blokkeert.
• Hond braakt onverteerd voedsel met wat wit slijm en schuim: In dit geval heeft het voer de maag niet bereikt of slechts korte tijd in de maag gezeten. Dit geeft aan dat het dier te veel gegeten heeft. Of je hond braakt eigenlijk niet echt, maar heeft last van regurgitatie, het passief omhoogkomen van onverteerd voedsel.
• Hond braakt veel slijm of wit schuim: Grote hoeveelheden slijm of schuim in het braaksel wijzen op vergiftiging. Je hond kan in levensgevaar zijn, breng hem snel naar de dierenarts!
• Hond braakt gele voedselpap: Er zijn een hoop mogelijke oorzaken. Van onschuldig tot ernstig, dus ga meteen naar de dierenarts.
• Hond braakt geel slijm/gal: Het braaksel bevat gal – een teken dat de hond misselijk is of dat er te veel tijd is verstreken sinds de laatste voeding.
• Hond braakt rood slijm / rode strepen in het braaksel: De roodachtige strepen zijn een indicatie dat er vers bloed in het braaksel zit. Dit kan erop wijzen dat je hond een vreemd voorwerp heeft ingeslikt. Breng je hond naar de dierenarts.
• Braaksel is zwart: Het kan zijn dat er ingeslikt of verteerd bloed in het braaksel zit, wat wijst op een ernstige oorzaak zoals een maagbloeding of een tumor. Neem zo snel mogelijk contact op met de dierenarts!
• Witte ‘draden’ in het braaksel: Dit kunnen wormen zijn. Laat je hond onderzoeken door een dierenarts en, indien nodig, behandelen voor de wormen.
• Water: Als het braaksel erg dun is, betekent dit dat de maag van de hond leeg is. Zorg ervoor dat je huisdier niet uitdroogt en breng de hond naar de dierenarts in geval van twijfel.
• Uitwerpselen: Onverteerde darminhoud in het braaksel is een indicatie van een levensbedreigende darmobstructie. Ga daarmee onmiddellijk naar de dierenarts.

Onderzoek naar oorzaken

Gezien het grote aantal en de grote verscheidenheid aan oorzaken van braken bij honden, kan een aantal onderzoeken nodig zijn om de oorzaak vast te stellen. In de eerste plaats is een voorafgaand, nauwkeurig verslag (anamnese) voor de dierenarts noodzakelijk, bijvoorbeeld over het soort voer en het tijdstip van braken na het voeren.

Verder moet het braakproces worden beschreven om het te kunnen onderscheiden van ‘regurgitatie’ (terugvloeien van voer) of ophoesten.

De anamnese wordt gevolgd door het klinisch onderzoek. Als de dierenarts bij het onderzoek van de hond afwijkingen vaststelt, kunnen verdere maatregelen zoals bloed- en ontlastingsonderzoek, röntgenonderzoek en echografie nodig zijn. Als de hond chronisch braakt, kan ook een endoscopie of een diagnostische operatie nodig zijn.

Behandeling: Hoe wordt braken bij honden behandeld?

Eenmalig braken zonder verdere symptomen vereist vaak geen behandeling, of de hond moet vasten gedurende ongeveer 12 uur. Er moet wel altijd voldoende water voor de hond beschikbaar zijn.

Wat moet je een hond te eten geven na braken?

Als de hond vaker braakt maar de algemene gezondheidstoestand van de hond goed blijft, is een conservatieve behandeling vaak voldoende. Je dierenarts kan je zogenoemde anti-emetica geven, die misselijkheid bij de hond en kokhalsneigingen verminderen. Bovendien moet je je hond speciaal, licht verteerbaar voedsel geven, zoals gevogelte en gestoomde aardappelen.

Als er andere klachten zijn, zoals koorts, lusteloosheid en buikpijn, moeten deze ook worden behandeld en moet de oorzaak worden onderzocht. Als het braken ernstige oorzaken heeft, moeten deze speciaal worden behandeld.

Eerste hulp: Welke huismiddeltjes helpen als mijn hond braakt?

Als je hond overgeeft, helpt het in onschuldige situaties meestal je hond gedurende 12 uur te laten vasten. In die tijd kan de maag tot rust komen. Geef je hond daarna licht verteerbaar voedsel. Denk daarbij aan gekookt gevogelte zonder huid en botten, rijst, aardappelen (ongekruid en bij voorkeur gestoomd) en Hüttenkäse. Zoete aardappelen, pompoen en de beroemde Moro-wortelsoep zijn ook licht verteerbaar en geven het verzwakte dier veel waardevolle voedingsstoffen.

Geef je hond daarnaast meerdere kleine porties, verdeeld over de dag. Anders kan de nog gevoelige maag van je hond snel van streek raken.

Wat kalmeert de maag van je hond na het braken?

Afgekoelde kamille- en venkelthee kunnen ook helpen om de aangetaste slijmvliezen in de maag en keel tot rust te brengen en symptomen zoals buikpijn te verlichten.

Prognose: Hoe groot is de kans dat mijn brakende hond geneest?

In de meeste gevallen gaat braken bij honden vanzelf over of is het gemakkelijk te genezen. Maar het hangt vooral af van de reden waarom de hond braakt. Als de hond braakt omdat hij of zij te veel of bedorven voer heeft gegeten, zal hij zeker snel herstellen. Als er bijvoorbeeld een nier- of leveraandoening achter zit, hangt het ervan af hoe goed de onderliggende ziekte kan worden behandeld.

Ook interessant: Hoe braakt een hond eigenlijk? En waarom?

Braken is een belangrijk verdedigingsmechanisme van het lichaam. Door deze beschermende reflex kan het lichaam bijzonder doeltreffend en snel giftige en ongewenste stoffen of zelfs vreemde voorwerpen verwijderen.

Bij deze reflex, die na stimulatie in meerdere fases verloopt, werken de keelholte, de slokdarm, het middenrif, de maag, de buikspieren en de ademhaling nauw samen.

Wat gebeurt er tijdens het braken in het lichaam van de hond?

• Misselijkheid (nausea): De eerste fase uit zich bij de hond in slikken, smakken, rusteloosheid, likken aan de lippen, aanmaken van overtollig speeksel en ook geeuwen. Het extra speeksel stroomt de slokdarm in en bereidt deze voor op de zure inhoud van de maag. Honden eten in deze fase vaak gras.
• Kokhalzen: In de tweede fase trekken de buikspieren en het middenrif samen, terwijl het strottenhoofd en de muil gesloten blijven. Hierdoor ontstaat een onderdruk, waardoor de maaginhoud via de slokdarm in de muil kan vloeien. Dit ziet eruit alsof de hond ‘pompende bewegingen’ met de buikwand maakt met een omhoog gekromde rug.
• Braken: Tijdens de braakfase wordt de maaginhoud uit de muil gespuugd. Ook in deze fase blijft het strottenhoofd gesloten, zodat er geen maaginhoud in de luchtpijp terecht kan komen en ingeademd kan worden. Meestal bestaat het braaksel uit half- of onverteerd voedsel en door gal verkleurde vloeistof.

Voorkomen: Hoe kan ik voorkomen dat mijn hond moet braken?

Braken wordt vaak veroorzaakt doordat de hond zijn voer naar binnen schrokt. Een anti-schrokbak kan daarbij helpen.

Met name voor honden die graag “stofzuigertje” spelen, moet je proberen te voorkomen dat hij alles opeet wat geen voedsel is, zowel thuis als tijdens een wandeling. Afhankelijk van de situatie kunnen gerichte training en een tijdelijke muilkorf helpen om ongewenst eten te voorkomen.

Vermijd abrupte veranderingen in voer

Omdat sommige honden gevoelig zijn voor veranderingen in het voer, is het verstandig om plotselinge veranderingen in het voer te vermijden of de overgang over een paar dagen te verspreiden.

In de winter moet je zoveel mogelijk voorkomen dat je hond sneeuw binnenkrijgt, omdat dit vaak leidt tot maag- en darmklachten (‘sneeuwgastritis’).

Samenvatting: Wat moet ik doen als mijn hond overgeeft?

Als de hond een enkele keer braakt, is dit niet direct reden tot zorg. Door je hond kort te laten vasten en vervolgens licht verteerbaar voedsel aan te bieden, zullen de meeste honden snel weer fit zijn.

Als er bloed in het braaksel van de hond zit en/of er andere symptomen bij komen, zoals diarree, pijn, apathie of een verergerde algemene gezondheidstoestand, is het mogelijk iets ernstigs. In dit geval moet je onmiddellijk een dierenarts raadplegen. Langdurig braken is ook een reden om naar de dierenarts te gaan.