De basenji onderscheidt zich niet alleen door zijn nobele uiterlijk, maar laat ook een blijvende indruk achter met zijn vrolijke karakter. Het is een hond voor ervaren hondenbezitters die graag een metgezel met een eigen mening hebben.
De fijne lichaamsbouw in combinatie met de opstaande, grote oren en de trotse look maken de basenji tot een zeer nobele hond. De duidelijke rimpels op het voorhoofd onderstrepen de buitengewone look nog meer. Zijn nek is zachtjes gebogen, de staart wordt over de rug gedragen en is gekruld. Met zijn elegante, vierkante lichaam en een maximale schouderhoogte van 43 centimeter weegt hij tussen negen en twaalf kilogram. De basenji heeft een fijne, dichte en glanzende vacht. Het ras bestaat in de kleuren zwart-wit, rood-wit, zwart, loh, wit met loh-kleurige tekeningen en gestroomd, waarbij de vacht zwarte strepen op een rode achtergrond heeft.
Geschiedenis: Afrikaanse wortels, Britse patronage
Tekeningen uit het stenen tijdperk en oude Egyptische graven getuigen al van het bestaan van dit hondentype, dat al sinds millennia bestaat: de basenji is een van de oudste en originele hondenrassen. Er wordt aangenomen dat deze hond een directe afstammeling van de Egyptische tesem is. Zo noemen hondenexperts de hondenvorm die via Egyptische illustraties uit het vierde millennium voor Christus aan ons is overgeleverd. De basenji komt uit Centraal-Afrika, waar hij in dorpsgemeenschappen leefde, zonder echter specifiek gefokt te zijn of bijzonder nauwe banden met de mensen aan te gaan. In plaats daarvan leefden deze honden als rattenjagers naast de mensen. Vaak volgden mensen ook jagende basenji’s om zelf van de prooi te profiteren. Tijdens hongersnoden werden de honden zelfs geslacht. “Basenji” betekent trouwens iets als “klein wild struikdier”. Aan het einde van de 19e eeuw kwamen enkele basenji’s met ontdekkingsreizigers uit Afrika mee naar Europa. Het gerichte fokken begon echter pas rond 1935 in Groot-Brittannië. Hoewel de hond oorspronkelijk uit Afrika komt, heeft Groot-Brittannië vandaag de dag het patronaat over de basenji. Vanaf hier verspreidde het ras zich geleidelijk over de rest van Europa. In Duitsland genoot het bijvoorbeeld sinds de jaren 70 van een grotere populariteit.
Het karakter van de basenji: een dwerg met kattenkarakter
Ondanks de duizenden jaren waarin de basenji al met mensen samenleeft, is hij een originele hond gebleven, die gekenmerkt wordt door een grote onafhankelijkheid. Hij is vriendelijk, slim en ondernemend tegenover de mensen die hij vertrouwt, maar niet bereid om zich te onderwerpen. Je kunt je basenji met veel geduld wel wat dingen leren, maar hij toont meestal geen grote wil om je te plezieren. Dit is te wijten aan het feit dat hij in de loop van duizenden jaren eerder wat losjes bij de mensen aansloot in plaats van een vaste band met ze te hebben.
Het blaffen van de basenji is zeer eentonig en zonder melodie, maar naast het blaffen produceert hij ook typische geluiden die aan jodelen doen denken. Buiten in de natuur is hij zeer attent, soms met een zekere neiging om angstig te zijn. Hij heeft een geweldig jachtinstinct. Als je basenji onderweg andere rasgenoten of dominante honden tegenkomt, kan hij zich soms heel ongemakkelijk voelen. Verder speelt hij graag met zijn soortgenoten en maakt hij snel vrienden, mits hij goed gesocialiseerd is.
Trainen met het koppie
Je hebt knowhow, veel geduld in combinatie met humor nodig als je een basenji wilt trainen. Deze viervoeter doet namelijk eigenlijk gewoon wat hij zelf wil – maar met een sterke band, veel tijd en positieve versterking kun je hem naar een stabiele basis van gehoorzaamheid brengen. Stel jezelf niet te ambitieuze doelen en leg grote nadruk op de stabiele mens-hondrelatie, want dit is de basis voor de training van deze koppige hond. Er zijn duidelijke structuren nodig in de vorm van consistente regels en een vaste plaats in de rangorde. Werk nooit onder druk, want dan slaat de basenji meestal volledig dicht en stopt de training.
Als de basenji een gezinshond is, is het belangrijk dat iedereen zich consequent aan de regels houdt en er geen uitzonderingen zijn. Plan tijdens de training gerichte en voldoende lange ontspanningsmomenten in. Terugroepen buiten kan problematisch zijn, want eenmaal in beweging is de basenji bijna niet te stoppen – zeker niet als hij een potentiële prooi heeft gezien. Het is in ieder geval nuttig om een hondenschool te volgen, maar kies een trainer die ervaring heeft met eigenwillige honden, de onafhankelijkheid van dit ras accepteert en hem met positieve versterking in de juiste richting leidt. Met name de uitgebreide socialisatie en opvoeding vanaf jonge leeftijd zijn belangrijk voor de basenji om goed met andere honden en mensen om te kunnen gaan.
Gezondheid
Hoewel het ras over het algemeen robuust is, kunnen er genetische predisposities voor bepaalde ziekten in sommige lijnen bestaan. Het belangrijkste voor een gezonde hond is dus om een puppy te kiezen van een fokker die met zowel hart als verstand fokt. Basenji’s kunnen een neiging tot nierziektes hebben (het zogenaamde Fanconi-syndroom) en oogproblemen in de vorm van retinale atrofie en liesbreuken. De viervoeter uit Afrika kan ook slecht tegen kou – zorg ervoor dat hij niet onderkoeld raakt in de winter. Een hondenjas kan een handig accessoire zijn voor vertegenwoordigers van dit ras. De teefjes zijn maar één keer per jaar loops. Basenji’s blijven meestal tot op hoge leeftijd speels en actief als ze juist worden gevoed en beweging krijgen.
Hoe oud wordt een basenji?
Deze behendige honden kunnen tot 15 jaar en ouder worden.
De voeding van een basenji: let op de slanke lijn
De juiste inhoud van de voerbak is deel van de optimale gezondheidszorg. Zorg er dus voor dat je basenji hoogwaardig hondenvoer in zijn bak krijgt, met een hoog vleesgehalte en zonder granen. Dit geldt voor zowel nat als droog voedsel. Deze slanke honden komen snel aan als ze te veel calorieën binnenkrijgen en verwerken voedsel dus erg goed. Houd de taille van je viervoeter in de gaten of zet hem eens per maand op de weegschaal om de dreiging van overgewicht tegen te gaan. Om dit te doen, kun je de porties kleiner maken en snacks vermijden – tenzij deze deel uitmaken van de dagelijkse portie. Je kunt bijvoorbeeld droog voer van hoge kwaliteit als beloning gebruiken, waarvoor de basenji moet werken. Toch moet de puppy ook snel laten wennen aan alternatieven voor een eetbare beloning – wat dacht je bijvoorbeeld van een kort spel of lekker aaien? Beide zijn leuk, maar maken niet dik. Gedroogde kauwartikelen zoals runderoren of kauwbotten voor honden voldoen aan de kauwbehoeften van je viervoeter. Zorg dat je viervoeter altijd vers drinkwater tot zijn beschikking heeft.
Basenji’s zijn niet graag alleen en hebben bovendien veel beweging nodig.
Verzorging
Niet alleen het karakter van deze hond, maar ook zijn gewoonte om zich schoon te houden herinnert sommige eigenaren aan een kat: deze viervoeters worden beschouwd als uitzonderlijk schoon. Ze maken zichzelf regelmatig schoon en wagen zich in de meeste gevallen ook niet in de modder. Ze verspreiden nauwelijks die typische “hondengeur” en de korte vacht vereist zeer weinig verzorging. Toch moet je hem om de paar dagen kammen of met een massagehandschoen borstelen – dit versterkt de band met de hond en verwijdert tegelijkertijd los haar. Zo verliest de hond relatief weinig haar in je woning.
Controleer de oren van je basenji en maak ze indien nodig schoon met een speciale oorreiniger voor honden. Houd ook de nagels van je metgezel in de gaten en kort ze indien nodig in met een nagelschaar voor honden. Sommige hondenbezitters zijn al gewend aan tandpasta en tandenborstel – een enigszins ongebruikelijke, maar zeer effectieve manier om tandsteen te voorkomen. Als je denkt dat regelmatige tandreiniging ook iets voor jou en je viervoeter is, informeer je dan al vroeg en oefen het verzorgingsritueel al geduldig en kort als de hond nog een puppy is.
Sport en activiteiten met een basenji
Dit ras houdt van veel beweging, maar in de meeste gevallen moet hij worden aangelijnd omdat de meerderheid van de basenji’s niet betrouwbaar kan worden teruggeroepen. Er zijn echter uitzonderingen, vooral als de ouders van de hond al terug te roepen waren en je als eigenaar als vanaf puppyleeftijd belang aan de juiste training hebt gehecht. Maar je kunt ook samen veel ontdekken aan de lijn – het beste is een flexibele of rollijn.
Houd altijd in gedachten: “even tien minuten de hond uitlaten” werkt niet voor een basenji. Je moet zeker ongeveer twee uur per dag met hem onderweg zijn. Op sommige dagen heb je misschien een alternatief binnenprogramma nodig, omdat sommige basenji’s absoluut niet van regen houden. Veel basenji’s gaan liever terug naar de droge plek tussen vier muren. Dit kan ook van toepassing zijn op honden die anders graag zwemmen. Als het koele water van boven komt, is het waterplezier voorbij!
Bovendien zijn basenji’s – volgroeid en voorzien van de juiste training – uitstekende begeleiders tijdens het joggen of inline skaten. Trucs, verstoppertje of balspellen zijn ook leuk voor veel honden van dit ras. Ook jachtsimulaties, zoals coursing of hardlopen op de hondenrenbaan, zijn bijzonder aan te bevelen. Hierbij kan je harige sportvriendje bijvoorbeeld achter een kunstprooi aan rennen. Gehoorzaamheidstests zijn niets voor de onafhankelijke basenji.
Past een basenji bij mij?
Een basenji is een hond die niet voor iedereen geschikt is, omdat hij hoge eisen aan zijn omgeving stelt. Als je graag een vrolijke hond met vrije geest als huisgenoot wilt, kan een basenji de juiste keuze voor je zijn. Deze originele viervoeter heeft echter behoefte aan ervaren eigenaren met humor, die hem gehoorzaamheid kunnen leren, maar op de juiste momenten een oogje dicht kunnen knijpen zodat de basenji zijn karakteristieke koppigheid kan behouden. Hij kan in een stadswoning worden gehouden, maar heeft dan veel beweging en activiteit voor zijn slimme koppie nodig. Dit betekent: hij zal je veel tijd kosten. Als je basenji een omheinde tuin tot zijn beschikking heeft, zal hij veel plezier beleven aan het verkennen en bewaken van zijn terrein. Zorg er echter wel voor dat hij niet over het hek kan springen en controleer de tuin regelmatig op uitbraken in de vorm van gegraven gaten in de buurt van het hek.
Hij is goed in een roedel te houden – de basenji wil namelijk niet graag alleen zijn. Deze vriendelijke viervoeter kan het meestal goed vinden met kinderen van schoolgaande leeftijd die de basisregels hebben geleerd over de omgang met dieren en zich meer gecoördineerd bewegen dan jongere kinderen. Samenleven met kleinere kinderen is wel mogelijk, maar je moet het kind en de hond niet zonder toezicht achterlaten. Vergeet ook niet om te controleren of er geen allergieën in de familie voorkomen.
Zorg voordat je hond neemt dat je opvang kunt regelen in geval van ziekte of vakantie. Sommige bestemmingen zijn ook geweldig om een basenji mee te nemen – bijvoorbeeld als je een wandelvakantie plant. Veel hotels verwelkomen vandaag de dag viervoeters die zich goed gedragen als begeleiders van vakantiegangers. Anders moet je de hondensitter vóór vertrek vertrouwd maken met je huisdier. Het is nog beter als een bekend familielid in een vertrouwde omgeving voor hem kan zorgen. De intrek van een basenji betekent een grote verantwoordelijkheid voor ongeveer 15 jaar. Daarom is het nuttig om van te voren de regelmatige kosten in te schatten.
Waar kan ik mijn gewenste basenji vinden?
De basenji is zeker niet een van de meest voorkomende rassen, maar er zijn een aantal fokkers in Europa die zich inzetten om jonge basenji’s te fokken. Ook in Nederland zijn diverse basenji-fokkers. Als je geluk hebt, vind je er een in jouw buurt – meer informatie over basenji-fokkers en hun huidige nesten is op het internet te vinden. Het is belangrijk dat je alleen een puppy van een fokker koopt die bij een hondenvereniging is aangesloten. Dit is de minimumvereiste voor een serieuze fokkerij, die ook gekenmerkt wordt door een grote hoeveelheid kennis en adequate gezondheidscontroles. Bezoek je potentiële nieuwe viervoeter in zijn kinderkamer, waar je ook een indruk van de ouders kunt krijgen. De fokker zal je graag informeren over zijn fokdoel met betrekking tot karakter, type en gezondheid. Verantwoord fokken betekent veel meer dan het paren van twee honden van hetzelfde ras. Je viervoeter kan op zijn vroegst op een leeftijd van acht weken bij je intrekken.
Als je liever een oudere basenji wilt, heb je misschien het geluk om na enig zoeken een raszuivere basenji te vinden. Geef het niet gelijk op als het lokale asiel geen geschikte hond heeft, maar plan een bezoek aan het dierenasiel. Misschien is hier wel een ander, net zo interessant huisdier dat op een nieuw huis wacht en je al snel helemaal inpakt. Zoek anders op internet en vertrouw op dierenwelzijnsorganisaties. Zorg ervoor dat je informatie inwint over het voormalige leven van je potentiële nieuwe huisgenoot, want afhankelijk van wat hij in het verleden heeft meegemaakt, kan de opvoeding uitdagend zijn.
We wensen je veel plezier met je vrolijke basenji!
The zooplus editorial team consists of a dedicated team of experts with many years of experience in the field of animal husbandry: Luisa with her White Swiss Shepherd Elyos, Laura, Julio, and Florian. Together with a large network of animal experts, we work to make the zooplus magazine a trusted source of information for all animal owners and lovers. Our goal is to provide exciting animal knowledge and relevant information on the proper care of pets.
Een Pinscher in kleinformaat? Vergis je niet! De Dwergpinscher is een ‘echt mannetje’. Wie op zoek is naar een leuk en gezellig schoothondje is bij de Dwergpinscher aan het verkeerde adres. Ondanks zijn grootte heeft de levendige familiehond een enorme drang naar sport en beweging en houdt zijn baasjes flink in beweging.
Soeverein en gelaten – zo komt een evenwichtige Cane Corso Italiano over. Officieus is het uit Zuid-Italië afkomstige ras ook bekend onder de naam "Italiaanse Mastiff" of “Italiaanse Molosser”. Buiten Italië wordt het ras steeds bekender. Het ras is vooral geschikt voor sportieve baasjes met veel plaats en hondenervaring.
De pluizige vacht en de grootte maken van de Shiba Inu in eerste instantie een aantrekkelijke metgezel voor veel hondenliefhebbers. Maar het samenleven met de Japanse hond vereist kennis over hondenopvoeding. Je moet het ook leuk vinden om samen met je hond te bewegen.
