De dalmatiër valt met zijn onmiskenbare wit-zwarte vachttekening meteen op en maakt tegenwoordig zowel als trouwe gezinshond als sportieve metgezel een goede indruk. Wat je verder nog over deze gevlekte viervoeters moet weten, lees je in dit rasportret.
Het kenmerk van de dalmatiër is duidelijk zijn witte vacht met de zwarte of bruine stippen. Deze vacht is uniek onder de hondenrassen en is ontstaan door een genmutatie. De unieke donkere stippen, die zich idealiter symmetrisch over het hele lichaam verdelen, steken duidelijk af tegen de verder zuiver witte, korte vacht. De ronde stippen met een ideale diameter van twee tot drie centimeter moeten egaal zwart of leverbruin van kleur zijn.
De vacht van de dalmatiër: Typische stippen
Dalmatiërs worden aanvankelijk geheel wit geboren en laten pas op een leeftijd van tien tot veertien dagen de eerste tekenen van de typische tekening zien. Met het bereiken van het eerste levensjaar zijn alle stippen gevormd.
Dieren die al met afzonderlijke grote zwarte vlekken ter wereld komen, worden volgens de rasstandaard als fout beschouwd. Daarom worden ze van de fok uitgesloten.
Afhankelijk van de stippenkleur varieert ook de oogkleur van de dalmatiër. Zo moet deze bij honden met zwarte stippen donkerbruin zijn, terwijl ze bij leverkleurige exemplaren amberkleurig hoort te zijn.
Dalmatiërs zijn actieve, energieke en intelligente honden.
Atletische lichaamsbouw
De gladde witte kortharige vacht van de dalmatiër is zeer dicht, maar heeft geen extra isolerende ondervacht. De vacht benadrukt zijn goed geproportioneerde en atletische lichaamsbouw, die de Dalmatiër een zeer elegante loop geeft. Zijn slanke lichaam heeft een sterke rug met een rechte ruglijn en gespierde schouders.
Zijn hals is lang en krachtig en vertoont net als het hoofd geen huidplooien. De afgeronde hangoren zijn hoog geplaatst op zijn vrij smalle schedel en liggen dicht tegen het hoofd aan. De sikkelvormige, naar de punt toe smaller wordende staart kan tot aan de sprongen reiken.
Grootte: Hoe groot wordt een dalmatiër?
Dalmatiërs behoren met een schofthoogte van 56 tot 62 centimeter bij reuen tot de middelgrote tot grote hondenrassen. Teven zijn met 54 tot 60 centimeter iets kleiner en daardoor ook wat lichter.
Gewicht: Hoe zwaar wordt een dalmatiër?
Terwijl reuen volgens de rasstandaard 27 tot 32 kilogram wegen, moet het gewicht van een volwassen teef idealiter tussen 24 en 29 kilogram liggen.
Karakter: zijn dalmatiërs aanhankelijk?
Ja, dalmatiërs zijn aanhankelijk en zijn graag in gezelschap – of dat nu bij hun gezin is of bij andere dieren. Ze zijn het liefst overal bij en gelden als flexibele en prettige metgezellen – mits ze zowel fysiek als mentaal voldoende uitdaging krijgen. Ze zijn zeer gevoelig en trekken zich bij spanningen in het gezin liever terug.
Zijn dalmatiërs moeilijk te trainen?
Ook in de opvoeding komt het liefdevolle karakter van deze honden tot uiting. Ze reageren namelijk veel beter op lof en liefdevolle bevestiging dan op overdreven strengheid. Met geduld, consistentie en positieve bekrachtiging is dit ras dus vrij gemakkelijk op te voeden.
Onder dwang en bij te veel druk schakelt de zelfverzekerde dalmatiër graag over op koppig gedrag en laat hij in dat geval duidelijk zien dat hij zijn eigen wil heeft. Wat in de meeste gevallen niet in het belang van zijn baasje zal zijn.
Zijn dalmatiërs angstig?
In goede handen, die de hond consequent maar liefdevol de weg wijzen, laat de dalmatiër zich zien als een vriendelijke en open familiehond. Bezoekers worden wel meteen aangekondigd, maar agressief of angstig gedrag is de vredelievende rashond volledig vreemd.
In het samenleven met kinderen toont hij veel geduld en speelsheid – maar hij wil niet als “speelgoed” worden misbruikt.
Houden: zijn dalmatiërs geschikt voor gezinnen?
Twee dingen zijn belangrijk voor deze opvallende rashond: ten eerste de nabijheid van zijn familie en ten tweede veel beweging. Dalmatiërs zijn zeer levendige gezinshonden die thuis rustig en aanhankelijk kunnen zijn, maar buiten volledig opbloeien.
Hoeveel beweging heeft een dalmatiër nodig?
De actieve, sportieve honden blinken echt uit in uithoudingsvermogen. Urenlang naast de fiets meelopen of hun mensen begeleiden tijdens het joggen geeft hen veel plezier. Maar ook zwemmen, apporteren, spelen of lange wandelingen in bos en veld, waarbij de hond zich vrij kan bewegen, zijn naast talrijke hondensporten mogelijke vormen van bezigheid.
De intelligente wit-zwarte energiebundel wil zowel mentaal als fysiek worden uitgedaagd en laat zelfs bij het aanleren van kleine kunstjes zien dat hij zeer leergierig is. Baasjes van dalmatiërs moeten minstens twee uur uittrekken voor het sportieve entertainmentprogramma van hun honden.
Is een dalmatiër geschikt voor beginners?
Het spreekt voor zich dat een hond met deze eisen geen bankhanger voor stilzitters is. Een dalmatiër heeft een actief gezin nodig dat zijn plezier in beweging deelt.
Naast het genieten van samen sporten met de hond of gezamenlijke uitstapjes in de natuur, moet het gezin natuurlijk ook veel tijd hebben. Alleen wie daartoe bereid is, kan zich als beginner wagen aan het avontuurlijke bestaan met een dalmatiër.
Verzorging: kost wat tijd, maar is niet moeilijk
In tegenstelling tot de fysieke en mentale uitdagingen die het houden van een dalmatiër met zich meebrengt, is de verzorging van deze hond vrij eenvoudig.
Het is voldoende om de korte, gladde vacht één tot twee keer per week te reinigen met een hiervoor geschikte rubberen borstel of massagehandschoen.
Hoeveel verharen dalmatiërs?
Dalmatiërs hebben niet de bij veel rassen gebruikelijke rui en verharen daarom het hele jaar door licht.
Naast de verzorging van de vacht moeten ook de ogen, oren, tanden en nagels regelmatig worden gecontroleerd en gereinigd. Hoe meer routine jij in deze korte “controles” en verzorgingsmomenten brengt, hoe meer ontspannen je hond ze zal ondergaan. En hoe meer tijd je overhoudt voor de sportieve activiteiten met je gevlekte lieveling!
Voeding: wat eten dalmatiërs?
Voor dalmatiërs wordt een purinearme voeding aanbevolen. Door af te zien van purine, dat bijvoorbeeld voorkomt in rundvlees, organen, vis en gist, kan het urinezuurgehalte in de urine worden verlaagd en daarmee het risico op blaasstenen worden verminderd.
Omdat dalmatiërs daarnaast vaak last hebben van allergieën, bewijst het voeren van speciaal dieetvoer zich bij veel honden als nuttig. Hoewel ook commercieel droogvoer met een laag ruw eiwitgehalte van 15 procent resultaat kan geven, doet zulke gestandaardiseerde hondenvoeding meestal geen recht aan de bijzondere behoeften van de dalmatiër.
Het bespreken van een exact voedingsplan met de dierenarts of met de fokker is in elk geval zinvol.
Veel drinken
Of je nu kiest voor droogvoer, natvoer of verse voer direct uit je eigen keuken: belangrijk is dat je dalmatiër veel drinkt en voldoende vocht binnenkrijgt.
Honden die vaak de gelegenheid hebben om te plassen, ontwikkelen minder snel blaasstenen dan honden die maar één keer per dag naar buiten kunnen. Daarnaast is gebleken dat het beter is om de voerbak van de dalmatiër slechts één keer per dag (bij voorkeur in de namiddag) te vullen.
Gezondheid: welke ziekten komen bij dalmatiërs voor?
De populariteit van een rashond heeft voor de meeste rassen eerder nadelen met zich meegebracht. Bij een toegenomen fok, waarbij het in de eerste plaats om winst gaat, blijven belangrijke eigenschappen zoals gezondheid en een stabiel karakter vaak op de achtergrond.
Daarom is het positief te noemen dat de hype rond de dalmatiër inmiddels wat is afgenomen. De fok van dit bijzondere hondenras vraagt namelijk om vooruitziendheid en een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Bovendien heeft de dalmatiër met enkele rassetypische aandoeningen te maken.
Doofheid
Zo worden bij dalmatiërs in vergelijking met andere hondenrassen bovengemiddeld veel pups doof geboren. Wetenschappers ontdekten al vroeg dat doofheid bij honden samenhangt met de witte vacht. Niet alleen bij dalmatiërs neemt het voorkomen van doofheid evenredig toe met het aandeel wit in de vacht. Ondanks deze vroege ontdekking kon er tot nu toe geen gentest worden ontwikkeld voor de aanleg van doofheid.
De reden hiervoor is de complexe overerving van doofheid, waarbij meerdere genen betrokken zijn. Zo kunnen dove honden volledig gezonde ouders hebben, terwijl twee dove ouderdieren horende nakomelingen kunnen krijgen.
Om uit te sluiten dat je pup getroffen is door doofheid, moet je je bij de aanschaf van een pup daarom beslist het resultaat van de gehoortesten laten tonen.
Dalmatiër-syndroom
Een ander gezondheidsprobleem dat uitsluitend bij de dalmatiër voorkomt, is het verstoorde urinezuurtransportsysteem als gevolg van een genetisch bepaalde stofwisselingsstoornis.
In tegenstelling tot andere honden vormen dalmatiërs daardoor sneller blaasstenen, waardoor men ook spreekt van het dalmatiërsyndroom Hoewel alle rashonden van dit ras een sterk verhoogd urinezuurgehalte in de urine vertonen, ontwikkelen niet alle dieren blaasstenen.
Helaas kan geen enkele fokker van rashonden het dalmatiërsyndroom voorkomen, maar jij kunt als eigenaar met behulp van de juiste voeding het risico op ziekte verkleinen.
Geschiedenis: Waar komt de dalmatiër vandaan?
Tot op vandaag is de oorsprong van de dalmatiër onduidelijk. De vele theorieën zijn uitsluitend gebaseerd op vermoedens. Zo worden naast de regio Dalmatië aan de Kroatische kust ook Italië, Engeland, Turkije en Noord-India als mogelijke herkomstgebieden genoemd.
Afbeeldingen op Griekse fresco’s en op oude Egyptische faraograven doen vermoeden dat de voorouders van deze gevlekte honden meer dan 1.000 jaar geleden al leefden. Welke taak of welk doel ze oorspronkelijk hadden en waar hun naam precies vandaan komt, is helaas niet overgeleverd.
Koetsbegeleider en brandweermascotte
Oude geschriften waarin de dalmatiër wordt vermeld als Turkse hond, Dalmatiërhond, Petit Danois, tijgerhond of Bengaalse brakke bewijzen dat de karakteristieke wit-zwarte hond al in de middeleeuwen bestond.
Sinds het einde van de middeleeuwen was hij populair in Europese adellijke huizen en hogere kringen. Vooral in Engeland werd hij ingezet als elegante en beschermende begeleider van koetsen. Ook als jachthond was hij geliefd.
In Amerika maakte hij vooral naam als begeleider van brandweerwagens, die oorspronkelijk door paarden werden getrokken. De opvallende dalmatiër liep blaffend voorop en zorgde als “levende sirene” voor vrije doorgang. Nog altijd dient hij bij sommige Amerikaanse brandweerkorpsen als mascotte.
Erkenning als zelfstandig hondenras
Toen in de 19e eeuw met de zuivere fok van veel hondenrassen werd begonnen en er vaste rasstandaarden werden opgesteld, werd uiteindelijk ook de dalmatiër als zelfstandig hondenras erkend.
In 1890 werd de eerste uniforme en officiële standaard vastgesteld. Ondanks de oorlogsomstandigheden in de Eerste en Tweede Wereldoorlog en het verlies van zijn taak als koetsbegeleider door de opkomst van de motorisering, kon de dalmatiër zich als rashond blijven handhaven. Hij heeft vandaag de dag weliswaar geen specifiek takenveld meer, maar is als gezelschaps- en gezinshond bijzonder geliefd.
Fok en aanschaf van een dalmatiër: hier moet je op letten
Wie een dalmatiër wil aanschaffen, moet zich beslist wenden tot een betrouwbare fokker van dalmatiërs die is aangesloten bij een vereniging.
Vertrouwde fokkers zorgen voor alle noodzakelijke vaccinaties en voor een goede socialisatie. Al deze zaken zijn belangrijk en onmisbaar voor een lang en fijn samenzijn.
De beste preventie bieden kundige fokkers, die met knowhow en talrijke onderzoeken waarborgen dat alleen gezonde dieren samen voor nakomelingen zorgen. Ook een stabiel karakter behoort tot de fokdoelen van verantwoordelijke fokkers.
Heb je contact opgenomen met een fokker van dalmatiërs, dan kun je de fokker en de pups meestal bij hem of haar thuis bezoeken. Tijdens het bezoek moet je de fokker alle vragen stellen die je van belang vindt. Stel ook kritische vragen. Zo kom je snel te weten of het om een betrouwbare fokker gaat. Let bovendien op de ouderdieren van de pups, die een gezonde en evenwichtige indruk moeten maken.
Alles wat je voor de aankoop of adoptie van een hond moet weten, lees je in onze gidsen:
Dalmatiërpups worden wit geboren. Pas na twee weken beginnen de typische stippen zich op hun vacht te vormen.
Conclusie: Geen hond voor stilzitters
Bepalend voor een gezond en lang leven van je dalmatiër zijn naast een aantoonbaar goede genetische achtergrond ook gezonde voeding en een passende manier van houden.
Passend betekent bij een dalmatiër vooral dat hij veel beweging en activiteit krijgt. Vrije uitloop in de tuin en een korte uitlaatronde zijn voor deze sportieve en energieke hond bij lange na niet genoeg. Wie zijn dalmatiër een gevarieerd sportprogramma biedt, zorgt voor gezonde voeding en regelmatige dierenartsbezoeken plant, zal veel plezier beleven aan deze unieke hond.
Profiel van de dalmatiër
Bijzonderheden:
Zijn gevlekte vacht maakt de dalmatiër onmiskenbaar. Hij is geschikt als gezinshond, maar heeft veel beweging en uitdaging nodig die is afgestemd op het ras, anders kunnen gedragsproblemen ontstaan.
Karakter:
vriendelijk, levendig, aanhankelijk, gevoelig
Schofthoogte:
Reuen: 56 – 62 cm.
Teven: 54 – 60 cm.
Gewicht:
Reuen: 27–32 kg
Teven: 24–29 kg
Vacht:
kort, hard en dicht, basiskleur wit met zwarte of leverbruine stippen
Vachtverzorging:
weinig werk, verhaart het hele jaar door, wekelijks borstelen
Beweging:
hoge bewegingsbehoefte, activiteiten zoals canicross of agility zijn geschikt
Geschikt voor beginners:
eerder niet
Blaffen:
blaft relatief weinig
Levensverwachting:
ca. 10-13 jaar
Typische aandoeningen:
doofheid, blaasstenen, dalmatiër-leukodystrofie
FCI-groep:
groep 6: loophonden, zweethonden en verwante rassen
Sectie 3: Verwante rassen
Herkomst:
Kroatië
Natalie Decker
“Een leven zonder een Mopshond is mogelijk, maar zinloos”, zei de Duitse komiek Loriot ooit. Ik ben het hier helemaal mee eens en voeg zelfs toe dat dat ook geldt voor een leven zonder paard, kat en konijn! Ik heb hart voor grote en kleine dieren en heb het geluk om over mijn passie te kunnen schrijven als freelance schrijver. Met mijn artikelen wil ik bewustzijn voor dierenwelzijn creëren en dierenliefhebbers handige tips geven.
Een Pinscher in kleinformaat? Vergis je niet! De Dwergpinscher is een ‘echt mannetje’. Wie op zoek is naar een leuk en gezellig schoothondje is bij de Dwergpinscher aan het verkeerde adres. Ondanks zijn grootte heeft de levendige familiehond een enorme drang naar sport en beweging en houdt zijn baasjes flink in beweging.
Soeverein en gelaten – zo komt een evenwichtige Cane Corso Italiano over. Officieus is het uit Zuid-Italië afkomstige ras ook bekend onder de naam "Italiaanse Mastiff" of “Italiaanse Molosser”. Buiten Italië wordt het ras steeds bekender. Het ras is vooral geschikt voor sportieve baasjes met veel plaats en hondenervaring.
De pluizige vacht en de grootte maken van de Shiba Inu in eerste instantie een aantrekkelijke metgezel voor veel hondenliefhebbers. Maar het samenleven met de Japanse hond vereist kennis over hondenopvoeding. Je moet het ook leuk vinden om samen met je hond te bewegen.
