Mensen die al langere tijd een hond hebben, weten meestal al intuïtief wat hij wil zeggen. Voor beginners is het echter soms lastig te begrijpen wat de hond bedoelt. Het is namelijk zeer complex. Misverstanden kunnen helaas ook ernstige gevolgen hebben, bijvoorbeeld als de hond geen andere uitweg ziet dan ineens te bijten. Dit artikel helpt je om de hondentaal beter te begrijpen.
Hondentaal begrijpen: waarom is dat zo belangrijk?
Misverstanden tussen mens en hond kunnen zeer gevaarlijk worden. Daarom is het zo belangrijk dat je de hondentaal ook echt begrijpt. Voordat een hond bijt, laat hij normaal op zijn eigen manier zien dat hij iets niet wil. Die alarmsignalen kunnen echter verkeerd geïnterpreteerd of gemist worden.
Een ander voorbeeld: er is een verschil tussen of je hond niet naar je luistert omdat hij geen zin heeft of omdat hij bang is voor de situatie. Misschien wil hij bij het oversteken niet gaan zitten, omdat hij bang is voor de auto’s die voorbij rijden. Als je weet hoe je hond zich echt voelt, kan je hem een hoop stress besparen.
Het belangrijkste: onderling begrip schept vertrouwen en versterkt de vriendschap tussen jou en je viervoeter.
Hoe communiceren honden?
Honden communiceren op meerdere manieren met mensen en soortgenoten. Uitingen als blaffen, smeken, janken, huilen of grommen vallen onder de geluiden die ze maken.
De dieren gebruiken echter niet alleen hun stem, maar ze zetten het hele lichaam in om dingen duidelijk te maken. Onder die lichaamstaal vallen gebarentaal en mimiek. Een voorbeeld van gebarentaal is kwispelen en onder mimiek valt het laten zien van de tanden.
Een boodschap met een luchtje
Geur speelt een belangrijke rol in de hondenwereld. Een hondenneus heeft tot 300 miljoen reukcellen (bij mensen is dat 5 miljoen). Het is dan ook niet gek dat honden worden ingezet bij het opsporen van vermiste personen.
Door markeringen van urine of uitwerpselen laten honden een belangrijke boodschap achter voor hun soortgenoten. Dat is ook onderdeel van de hondentaal. Een urinevlek of uitwerpselen in de goot? Daar moet je hond even op af om geen bericht te missen. Voor honden is het heel normaal dat ze tijdens het uitlaten aan vreemde uitwerpselen ruiken of zelfs likken.
Bij het begrijpen van hondentaal komt het op de context aan
Hondentaal is helaas maar zelden eenduidig te begrijpen. Om de betekenis van een uiting te kunnen snappen, moet je altijd rekening houden met de context. Daarmee wordt de situatie bedoeld waar je hond zich op dat moment in bevindt. Als je daar geen rekening mee houdt, kan er gemakkelijk sprake zijn van een misverstand.
Honden likken bijvoorbeeld aan hun neus om de ander gerust te stellen. Maar als hij kort daarvoor nog een snack gehad heeft, maakt hij misschien gewoon zijn neus schoon.
Het blaffen als onderdeel van de hondentaal
Honden blaffen met verschillende redenen. Ze blaffen bijvoorbeeld omdat ze honger of dorst hebben, omdat ze uitgelaten willen worden of omdat ze graag met hun baas willen spelen. Vaak zit de wens naar aandacht erachter.
Bij blaffen kan je al merken dat hondentaal vaak dubbelzinnig is. Honden blaffen als ze hun baas willen waarschuwen voor een inbreker. Maar ze blaffen ook wanneer ze zich bedreigd voelen.
Als de verbale waarschuwing niet werkt, dan worden mogelijk daarna de tanden gebruikt. Het gezegde dat blaffende honden niet bijten, gaat helaas niet altijd op.
Het verlangen naar aandacht of een waarschuwing?
Hoe kan je weten of je hond gewoon aandacht wil of je waarschuwt?
Over het algemeen geldt: als de hond hoog blaft, dan is het waarschijnlijk op een vriendelijke manier bedoeld. Laag blaffen betekent dat een hond boos is of dat hij zich bedreigd voelt.
Chihuahua’s en andere kleine honden blaffen hoger, terwijl grote honden een lagere stem hebben, zoals de Sint-Bernard. Daar moet je bij het inschatten van de boodschap ook rekening mee houden.
Sommige honden blaffen bij het minste geringste en werken hun baasje op de zenuwen. Maar honden die veel blaffen, krijgen vaak gewoon te weinig uitdaging.
Niet alleen wolven maar ook gedomesticeerde honden huilen, zoals deze Alaska-Malamute laat zien.
Hondentaal begrijpen: huilen bevordert de saamhorigheid
Wanneer wolven huilen, laten ze daarmee de saamhorigheid van de roedel blijken. Het geluid bevordert de sociale samenhang. Het huilen dient ook om andere dieren te laten weten dat dit hun plek is of om ze te waarschuwen voor gevaar.
Ook gedomesticeerde honden huilen, de een meer, de ander wat minder. Basset Hounds, Beagles, en Husky’s behoren tot de meest ‘zangerige’ rassen.
Doet je viervoeter mee als de kerkklokken luiden of er een sirene afgaat? Experts vermoeden dat honden dit geluid dan interpreteren als het huilen door soortgenoten, omdat het dezelfde frequentie heeft.
Daarnaast kunnen pijn, stress of eenzaamheid oorzaken zijn waardoor je hond huilt.
Tip: huil mee Ook als het vreemd aanvoelt: experts adviseren af en toe mee te doen met het gehuil. Zo bevestig je de band met je hond. Je laat dan namelijk zien dat je onderdeel van de roedel bent.
Jammeren en smeken
De betekenis van jammeren en smeken
Ook jammeren of smeken is een onderdeel van de hondentaal en kan verschillende dingen betekenen. Honden smeken als ze zin hebben in een lange wandeling met hun geliefde baasje. Ze komen echter ook smeken wanneer ze bang of gefrustreerd zijn.
Honden leven in roedels. Sommige hebben last van grote verlatingsangst als ze langere tijd alleen thuis moeten blijven. Dan jammeren ze vaak urenlang.
Grommen
Gegrom in hondentaal begrijpen
“Tot hier en niet verder!” Als een hond gromt, is dat de laatste waarschuwing voordat hij bijt.
Hoe gek het ook klinkt: wees blij als je hond gromt. Je mag het grommen sowieso niet afleren of hem daar straf voor geven. Honden die niet mogen grommen, bijten mogelijk direct, zonder de ander daarvoor te waarschuwen.
Houding en lichaamstaal
Tip bij hangoren
Heeft je hond hangoren? Dan is de stand van de oren moeilijk te herkennen. Het helpt dan om te letten op het eerste deel van de oren.
Tanden laten zien
Wanneer een hond zijn bovenlip optilt en alleen de voortanden laat zien, moet je heel voorzichtig zijn! Er is sprake van een erge dreiging als ook het lichaam stijf is en hij de ander met een starre blik aanstaart.
Als een hond ‘al zijn wapens’ laat zien door alle tanden compleet te tonen, dan is dat waarschijnlijk een ‘defensieve dreiging’. Tijdens het laten zien van de tanden, wendt hij steeds zijn blik af. Het lichaam is vooral naar achteren en beneden gericht en de staart hangt omlaag. De hond heeft dan angst, maar is doorgaans wel klaar om zich te verdedigen.
Ook hier bevestigt de uitzondering de regel: het zogenaamde ‘onderdanige grijnzen’ is een onderdanige vorm van de tanden laten zien. Dat gaat gepaard met een gedrukte lichaamshouding, waarbij de staart heen en weer gaat of wordt ingetrokken.
Vanuit het ‘onderdanige grijnzen’ is het ‘sociale glimlachen’ ontstaan, wat honden overigens alleen t.o.v. mensen doen. De bek is dan lichtjes geopend, de lippen zijn een beetje naar boven getrokken en het lichaam is meestal recht en ontspannen met een kwispelende staart.
Hondentaal begrijpen door video’s
Honden bewegen zich vaak heel snel. Wanneer ze op een hondenveldje met soortgenoten spelen, zijn de kleine nuances bij de lichaamstaal lastig te herkennen. Gaat het om een vriendschappelijk spel of slaat de sfeer om?
Als je jouw hond beter wilt begrijpen, film hem dan de eerstvolgende keer dat je hem uitlaat. Speel de opname daarna ook eens in slow motion af. Dat kan een echte eyeopener zijn.
Op YouTube vind je ook veel video’s over de lichaamstaal van honden.
Bärbel Edel
Ik ben een journalist, gek op dieren en heb al gedurende mijn studie Folklore de relatie tussen mensen en honden onderzocht. Een aantal jaar geleden heb ik een kater uit het dierenasiel in München geadopteerd. Hij, Elvis, is de reden dat ik mijn met blog “Lieblingskatze” (NL: lievelingskat) ben begonnen en me ook binnen mijn beroep op dieren richt. Met mijn artikelen wil ik mensen helpen hun huisdier beter te begrijpen.
Houdt mijn hond van me? Als wij mensen van iemand houden, willen we natuurlijk ook weten of dit gevoel wederzijds is. Deze signalen willen we ook herkennen bij onze hond. We willen weten dat onze hond van ons houdt net zoals wij van hen houden. Honden hebben echter andere manieren om hun liefde te tonen. Ze kunnen "Ik hou van je" natuurlijk niet letterlijk uitspreken. Gelukkig kunnen ze ons op andere schattige manieren laten zien hoeveel ze van ons houden. Deze tekenen herkennen is gelukkig makkelijker dan je denkt.
Naast de standaard benodigdheden zijn er tal van hulpmiddelen die het leven van jou, en je trouwe viervoeter, makkelijker kunnen maken. In dit artikel vind je een overzicht van honden gadgets om de training, voeding en activiteit van je huisdier te optimaliseren en zo alle dagelijkse routines soepeler te laten verlopen.
