Maagtorsie bij honden: Symptomen, oorzaken en behandeling 

Is een maagtorsie bij honden gevaarlijk?

Een maagtorsie bij honden is zeer gevaarlijk, omdat deze binnen zeer korte tijd tot de dood van de hond kan leiden. Daarom is het van het grootste belang dat je de tekenen vroegtijdig herkent en zo snel mogelijk je dierenarts informeert. Alleen een zo snel mogelijke operatie kan het probleem oplossen.

Welke hondenrassen zijn gevoelig voor een maagtorsie?

Middelgrote en grote hondenrassen zoals de Duitse dog, sint-bernard, Duitse herder of dobermann hebben een verhoogd risico om deze levensgevaarlijke maagdraaiing te ontwikkelen. Toch spelen ook andere risicofactoren een belangrijke rol bij het ontstaan van de aandoening, zoals het eetgedrag, het geslacht of stress.

Symptomen: hoe gedraagt een hond met een maagtorsie zich?

Een plotselinge maagtorsie bij honden is meestal zeer pijnlijk. Honden vertonen dan uitgesproken tekenen van koliek, waarbij de volgende symptomen op een maagtorsie bij honden kunnen wijzen:

• Het algemeen welzijn verslechtert geleidelijk in de loop van het ziekteproces
• Mislukt braken/kokhalzen: je hond probeert te braken, maar meestal komt er alleen schuim of speeksel. Dit is het belangrijkste waarschuwingssignaal!
• Zijn buikomvang lijkt vergroot/opgezet en zijn buikwand is sterk gespannen
• Je hond heeft een verhoogde ademhalingsfrequentie en hijgt meer
• Je hond kan niet stil liggen, loopt nerveus heen en weer of verandert voortdurend van houding
• Door de misselijkheid kwijlt de hond sterk
• Hij weigert te eten

Hoe snel treden de symptomen van een maagtorsie op?

Een acute maagtorsie bij honden ontstaat meestal enkele uren na het eten. De symptomen kunnen dan zeer snel optreden en steeds erger worden.

Kan een hond drinken bij een maagtorsie?

Omdat bij een maagtorsie de maagin- en uitgang geblokkeerd zijn, kan de hond noch eten noch drinken. Merk je deze ziekteverschijnselen bij je hond op, breng hem dan zo snel mogelijk naar de dierenarts.

Wanneer moet ik met mijn hond naar de dierenarts?

Zodra je hond tekenen van een shock laat zien, is het de hoogste tijd om naar de dierenarts te rijden. Door de vernauwing van de bloedvaten kan het bloed van je hond niet meer normaal circuleren. De gevolgen zijn een bloeddrukdaling en een versnelde pompwerking van het hart.

Eerste tekenen hiervoor zijn lusteloosheid tot bewusteloosheid, hevig trillen, bleke slijmvliezen en koud aanvoelende poten. Wees snel, want nu gaat het om leven of dood – elke minuut kan de overlevingskans van je hond vergroten.

© 135pixels / stock.adobe.com

Diagnose: Hoe wordt een maagtorsie bij de hond vastgesteld?

Omdat een maagtorsie een acute noodsituatie is, moet je elke verdenking onmiddellijk laten controleren en snel laten behandelen. Eenmaal bij de dierenarts, vraagt deze u naar de medische geschiedenis van uw hond.

Eerste hulp door de dierenarts

Tegelijk controleert de dierenarts de vitale parameters (zoals adem- en hartfrequentie, lichaamstemperatuur, kleur van de slijmvliezen en capillaire refilltijd) van je hond om zijn circulatie te kunnen beoordelen. Mogelijk heeft je hond nu al circulatiestabiliserende middelen nodig om het onderzoek te kunnen voortzetten.

Om een maagtorsie zo snel mogelijk vast te stellen, gebruikt de dierenarts beeldvormende technieken zoals een röntgenonderzoek of een echo. Typisch voor deze levensbedreigende draaiing is het beeld van een puntmuts op de röntgenfoto, die de verplaatste maag laat zien. Zodra dit kenmerk zichtbaar is, bestaat de volgende stap uit het voorbereiden van de narcose en de operatie.

Behandeling: Wat te doen als de maag van de hond is gedraaid?

Een acute maagtorsie bij de hond is altijd een medisch noodgeval dat zo snel mogelijk chirurgisch behandeld moet worden.

Zorgen voor een stabiele circulatie

Om je hond onder narcose te kunnen brengen, is een stabiele circulatie belangrijk. Daarvoor heeft je hond een vochttherapie nodig in de vorm van een intraveneuze infuusbehandeling. Daarnaast ontlast de dierenarts de maag via een punctie of een maagsonde.

Narcose en verloop van de operatie

Zodra de circulatie redelijk gestabiliseerd is, kunnen narcose en operatie beginnen.

De operatie start in grote lijnen met het openen van de buikholte. Hier controleert de dierenarts of de maag al gescheurd is en of ook de milt getroffen is. De arts zoekt ook naar andere mogelijke afwijkingen, zoals een ernstige ontsteking of de aanwezigheid van een vreemd voorwerp.

Pas daarna corrigeert de arts de draaiing (van maag en milt). Als de oorzaak is verholpen, dan hecht de dierenarts de maag aan de buikwand vast (gastropexie) om een nieuwe maagtorsie te voorkomen.

Behandeling na de operatie

Om het risico op postoperatieve complicaties, zoals een buikvliesontsteking (peritonitis), te verkleinen, zijn het monitoren van de vitale functies en behandeling met medicatie noodzakelijk. Deze bestaat uit de volgende middelen:

• Vochttherapie
• Pijnstillers
• Ontstekingsremmers
• Antibiotica
• Maagbeschermende medicijnen

Oorzaken: Wat zijn de oorzaken van een maagtorsie bij de hond?

Een maagtorsie (torsio ventriculi) ontstaat meestal door het samenspel van verschillende risicofactoren. Daarbij horen met name:

Factor	Beschrijving
Leeftijd:	Volwassen honden (vanaf vijf jaar) hebben meer kans op maagtorsie.
Voeding:	grote maaltijden na een langere voedingspauze en het inslikken van lucht kunnen mogelijk vaker tot verplaatsingen van de positie van de maag leiden.
Genetica:	Nakomelingen van honden met een maagtorsie hebben een verhoogd risico om zelf een maagdraaiing te ontwikkelen.
Geslacht:	Reuen zijn vaker getroffen dan teven.
Jaargetijde:	In de wintermaanden van november tot januari wordt een toename van ziektegevallen waargenomen.
Ras:	Vooral grote hondenrassen zijn vaak getroffen.
Stress:	Grote opwinding kan een maagtorsie bij de hond bevorderen.
Eerdere aandoening:	Heeft je hond al eerder een maagtorsie gehad, dan ligt het risico op een nieuwe draaiing rond de 80 procent.

Ook spelen na het eten of te grote porties worden ervan verdacht een maagtorsie bij honden te veroorzaken. Of dit daadwerkelijk klopt, is nog niet zeker, want ook nuchtere honden hebben al een maagtorsie gehad. Toch valt niet uit te sluiten dat dit de draaiing kan bevorderen.

Wat gebeurt er bij een maagtorsie?

Centraal in de verplaatsing van de maagpositie staan het ondersteunende bindweefsel en de vullingstoestand van de maag. De zogenaamde maagband (ligamentum hepatogastricum) rekt bij getroffen honden uit, waardoor de maag meer bewegingsvrijheid krijgt. Door een draaiing om de Door een draaiing om de lengteas (torsie) en om de dwarsas (volvulus) sluiten echter niet alleen de uitgang van de maag, maar ook de ingang. Daardoor kan de voedselbrij niet meer verder naar de darm worden vervoerd.

Tijdens het verloop van de torsie vult de maag zich zo sterk dat de voedselbrij tot extra gasvorming in de maag leidt. Afhankelijk van de ernst kan de maag sterk opzwellen (dilatatie). Omdat de milt tegen de maag aanligt, is ook zij meestal mee verdraaid en verdrongen.

Als het omliggende vaatstelsel wordt aangetast, kan een maagtorsie ook tot een levensbedreigende shocktoestand leiden. Doordat hierbij de veneuze bloedvaten worden afgesloten, kan het zuurstofarme bloed niet meer naar het hart worden teruggevoerd. Zo is er sprake van een noodgeval.

Prognose en overlevingskans: Hoeveel tijd heeft een hond bij een maagtorsie?

In de meeste gevallen ontstaat een maagtorsie plotseling – de behandeling komt daarom helaas vaak te laat. De sterftecijfers zijn door de vele complicaties, zoals shock en maagwandnecrose (afgestorven weefsel), vrij hoog. Dat is waarom een snelle behandeling levensreddend is.

Houd er rekening mee dat zelfs een tijdig herkende maagtorsie na een correcte chirurgische behandeling dodelijk kan verlopen, bijvoorbeeld als gevolg van hartritmestoornissen. Een goede zorg na de operatie is daarom van groot belang.

Voorkomen: Zo kun je een maagtorsie bij je hond helpen voorkomen

Een maagtorsie kan door verschillende factoren worden bevorderd. Door deze te vermijden, kun je het risico op deze aandoening verkleinen.

Hoe lang mag een hond na het eten niet spelen?

Geef je hond daarom liever meerdere keren per dag kleinere porties, zodat de maag niet overbelast raakt. Let er daarnaast op dat je hond na het eten kan rusten en niet te veel beweegt. Volwassen honden hebben na het eten ongeveer twee uur pauze nodig.

Voor een goede gezondheid van je hond is het bovendien verstandig om voor een stressvrije omgeving te zorgen.

Tabel: De belangrijkste feiten over maagtorsie bij de hond

Beschrijving:	Een maagtorsie (torsio ventriculi) bij de hond is altijd een acute veterinaire noodsituatie die onmiddellijke hulp van een dierenarts vereist.
Ziekteverloop:	Acuut levensgevaar
Symptomen :	Ernstige pijn, verslechterd algemeen welzijn, verhoogde ademhalingsfrequentie, hijgen, kokhalzen en mislukt braken, gespannen buikwand
Komt voor bij:	Alle honden, maar vooral middelgrote en grote rassen (bijv. sint-bernard, Duitse dog, Duitse herder, dobermann)
Oorzaken:	Een maagtorsie wordt door verschillende factoren begunstigd (bijv. grote maaltijden, jaargetijde, ras, eerdere aandoeningen, stress)
Behandeling:	Stabilisatie van de circulatie en onmiddellijke operatie
Prognose:	Een snelle behandeling is levensreddend
Besmettelijk:	Nee
Preventie:	Vermijden van bevorderende factoren (bijv. door meerdere kleine porties te voeren)