De krachtige en moedige reus staat bekend om zijn zachtaardige en rustige karakter. Als kuddebeschermer is hij gewend om zelfstandig te werken, maar zonder goede begeleiding kan dat snel voor problemen zorgen. Omdat de Anatolische herdershond verschillende typen kent, is het belangrijk dat hij in handen komt van een baasje met ervaring.
Strikt genomen bestaat er niet zoiets als een raszuivere Anatolische Herdershond, aangezien de FCI standaard vier verschillende herdershondenrassen samenvat onder de naam “Anatolische Herdershond” (Turks “Çoban Köpeği”): de Akba, de Kangal, de Karaba en de Kars hond. In hun land van herkomst, Turkije, worden de Kars hond, de Akba en de Kangal beschouwd als onafhankelijke rassen.
De vier types
De standaardisatie in de internationale standaard van de FCI is controversieel onder fokkers. Veel fokkers baseren hun werk liever op de richtlijnen uit het land van herkomst en focussen zich op één specifiek type. Hoewel de vier types qua gedrag en uiterlijk veel gemeen hebben, verschillen ze genetisch duidelijk van elkaar. Volgens veel fokkers kun je alleen van echte raszuiverheid spreken als de verschillende types niet onderling worden gekruist.
Akba: De Akba (Akbaş in het Turks) is erkend als een zelfstandig ras in Turkije. Zijn naam betekent grofweg ‘wit hoofd’ wat aangeeft dat hij, in tegenstelling tot de Karaba (‘zwart hoofd’), geen zwart masker draagt. Zijn vacht kan zowel lang- als kortharig zijn. Hij staat bovendien bekend als iets lichter gebouwd en eleganter dan de andere types. Mogelijk is hij verwant aan de Hongaarse herdershond, de Kuvasz.
Kangal: In Turkije wordt het Kangal ras beschouwd als een soort nationale hond. De export van deze hond is voorbehouden aan Turkse staatsburgers, en het ras prijkt zelfs op twee postzegels. De Kangal vindt zijn oorsprong in de kennel van de gelijknamige adellijke familie Kangal, die al eeuwenlang honden fokt en vandaag de dag nog steeds in hoog aanzien staat in Turkije. Qua uiterlijk lijkt de Kangal sterk op de Karaba.
Karaba: De naam Karaba (Karabash) betekent zoiets als ‘zwart hoofd’ en beschrijft dus het ideale type van deze hond, waarvan de vachtkleur op het hoofd idealiter volledig zwart is. Het Turkse leger gebruikte de Karaba ook als vechthond.
Kars-hond: Buiten zijn thuisland Turkije is het hondenras Kars, dat daar als een onafhankelijk ras wordt beschouwd, vrijwel onbekend. De Kars hond, ook bekend als de ‘Kafkas’ (= Kaukase), is het jongste ras van de Anatolische Herdershond en werd voor het eerst beschreven aan het einde van de 20e eeuw.
Karakter
Ondanks de beschreven genetische verschillen in vachtkleur of vachtstructuur hebben alle vier de rassen vrij gelijkaardige kenmerken, wat een gezamenlijke beschrijving goed mogelijk maakt. Anatolische Herdershonden worden beschouwd als zeer volhardend, moedig en alert. Ondanks hun indrukwekkende formaat en statige bouw kunnen ze verbazingwekkend snel over lange afstanden rennen en reageren ze behendig.
Als waakhonden hebben ze een sterk beschermend instinct en een hoge waakzaamheid, die toeneemt in het donker.
Vredelievende reus met machogedrag
Ze zijn van nature behoorlijk territoriaal, hoewel ze absoluut niet agressief zijn. Integendeel: De Anatolische Herdershond is van zichzelf een kalme en zachtaardige hond, die pas zal ingrijpen als er echt gevaar dreigt – en dan zonder veel bluf of dreiggedrag. Tegenover vreemden stelt hij zich eerder afstandelijk en wantrouwig op, zoals het in zijn aard ligt. Ontmoetingen met andere honden kunnen echter lastiger zijn – vooral als de hond als puppy niet voldoende gesocialiseerd en getraind is. Zijn ‘machogedrag’, dat zich uit in een overdreven dominant gedrag moet daarom al op jonge leeftijd worden gestopt door uitgebreide socialisatie en consequente training.
Opvoeding
Is een Anatolische herdershond moeilijk op te voeden?
Het is zeker geen hond die je ‘zomaar even opvoedt’, maar dat betekent niet dat hij onopvoedbaar is. Ook deze trotse rashond heeft een gevoelige kant en zoekt de nabijheid van zijn mensen. Wie het vertrouwen van deze hond weet te winnen en zich als betrouwbaar en duidelijk opstelt, zal merken dat de Anatoliër ondanks zijn koppigheid juist een trouwe en volgzame gezinsgenoot kan zijn.
Een Anatolische herdershond is geen hond voor mensen zonder ervaring. Hij is allesbehalve onderdanig en zal zijn baas geregeld op de proef stellen. Als echte herdershond is hij van nature zelfstandig, en heeft hij geleerd om zelf beslissingen te nemen. Het houden van dit grote en soms behoorlijk koppige dier moet daarom altijd worden overgelaten aan een ‘hondenprofessional’. De intelligente hond herkent fouten en zwakke punten in de opvoeding onmiddellijk en weet hoe hij er zijn voordeel uit kan halen.
Uiterlijk
Alleen al zijn indrukwekkende formaat en kracht tonen aan dat de Anatolische rashond geen hond is voor beginners of zwakke mensen. Zijn machtige, krachtige lichaam is goed gespierd, maar nooit met veel vet. Hij is verrassend snel, wendbaar en enorm uithoudingsvermogen. Dat maakt hem uitermate geschikt voor zijn werk als waakhond bij kuddes. Zijn indrukwekkende gestalte wordt benadrukt door zijn grote en relatief brede schedel met een dikke bontkraag.
Een van de grootste hondenrassen ter wereld
Volgens de standaard is zijn schofthoogte maximaal 86 cm voor reuen en minimaal 71 cm voor teven. Sommige rasvertegenwoordigers worden zelfs groter en zijn rond de 90 cm. Zonder twijfel hoort hij daarmee bij de grootste hondenrassen ter wereld. Afhankelijk van de grootte ligt het gewicht van deze indrukwekkende viervoeter tussen de 44 en 64 kilo. Reuen van rond de 90 cm kunnen soms zelfs tot wel 80 kilo wegen.
Aanpassingsvermogen van de ‘zwarte kop’
De glanzende en nauwsluitende bovenvacht wordt versterkt door een dichte ondervacht en is kort of halflang. De haarlengte past zich optimaal aan de heersende klimaatomstandigheden aan en is dus meestal langer in de koude winter dan in de hete zomer. Het is over het algemeen langer en dikker bij de nek en schouders, en vormt de typische bontkraag. Volgens de standaard zijn er geen beperkingen wat betreft kleur en dus komt de Anatolische Herdershond voor in bijna alle mogelijke kleuren en combinaties. De bekendste zijn waarschijnlijk de reekleurige rasvertegenwoordigers met het zwarte masker en de zwarte oren (‘Zwarte kop’).
Geschiedenis
Zijn dichte en weerbestendige vacht heeft hij te danken aan zijn geschiedenis als kuddebeschermer. Onafhankelijk van het weer verbleef hij het hele jaar door buiten, terwijl hij de kudde dag en nacht bewaakte. In hun thuisland Turkije trotseren deze robuuste reuzen tot op de dag van vandaag de eindeloze vlaktes van het Anatolische plateau – waar het in elk jaargetijde droog, heet, koud of winderig kan zijn.
Afstammeling van de jachthonden uit Mesopotamië?
Over de oorsprong van deze imposante waakhond bestaat veel discussie. Volgens één theorie zou de Anatolische herdershond afstammen van grote, dogachtige jachthonden uit het oude Mesopotamië – een aanname gebaseerd op oude beeldhouwwerken en sculpturen. De oudste betrouwbare beschrijving van een hond die sterk lijkt op de hedendaagse ‘zwarte kop’ (Karaba) komt uit een reisverslag uit 1592.
Kritiek op de westerse rasstandaard
Vanaf het midden van de 20e eeuw – een tijd waarin er in Turkije nog geen officiële kennelclubs of stamboeken bestonden – begonnen steeds meer Turkse honden naar West-Europa, Engeland en later ook de VS te komen. Op 10 april 1980 publiceerde de FCI haar eerste standaard, waarin ze verschillende in Turkije geboren herdershonden groepeerde onder de naam ‘Anatolische Herdershond’. Vooral in Turkije, maar ook door westerse fokkers, wordt deze rasstandaard, die ‘ver van huis’ werd gecreëerd, bekritiseerd.
Fok en aanschaf van een Anatolische herdershond
Om genetische ‘raszuivere’ honden te fokken, kiezen veel fokkers voor één specifiek type binnen de Anatolische herdershonden – zoals eerder uitgelegd. Wie interesse heeft in een pup, doet er goed aan zich eerst te verdiepen in de verschillende types en hun onderlinge verschillen. Naast de vraag of je zelf geschikt bent voor dit ras, is het ook belangrijk om te weten welke eisen er in jouw land gelden voor het houden van zulke honden. De Kangal staat bijvoorbeeld in sommige Europese landen op de lijst van gevaarlijke hondenrassen en mag alleen onder bepaalde voorwaarden gehouden worden.
Wees extra voorzichtig met advertenties op internet of in kranten die ‘schattige pups tegen bodemprijzen’ aanbieden. Vaak gaat het dan om illegaal geïmporteerde honden uit Oost-Europa die onder dubieuze omstandigheden worden gefokt, geen medische checks krijgen en opgroeien zonder goede socialisatie of soortgerichte verzorging. Wil je een gezonde pup met een stabiel karakter, kies dan altijd voor een erkende en betrouwbare fokker. Zo’n fokker laat je niet alleen het nest en de ouders zien, maar vertelt ook eerlijk in welk soort huishouden zijn pups het beste passen. Aangezien de export van de Kangal door niet-Turken verboden is, wordt dit ras vaak in het buitenland gefokt door Turkse immigranten. Houd er rekening mee dat de prijs voor een puppy van dit grote hondenras tussen de 800 en 1.000 euro kan liggen.
Gezondheid en voeding
Koop je je hond bij een betrouwbare fokker, dan hoef je meestal niet bang te zijn voor erfelijke aandoeningen. Anatolische herdershonden behoren tot de taaiste hondenrassen die er zijn. Helaas zijn er echter, net als bij bijna alle grote honden, af en toe gevallen van heupgewrichtsdysplasie (HD). Naast goede genetica speelt vooral een verantwoorde opvoeding en voeding tijdens de groeifase een grote rol bij het voorkomen van gewrichtsproblemen. Jonge honden moeten worden ontzien van te veel fysieke belasting, zoals vaak trappen op en af te lopen of langdurig fietsen. Daarnaast is het belangrijk om vanaf ongeveer de zesde levensweek te kiezen voor voeding met minder eiwitten, zodat de hond niet te snel groeit.
Wat eet de Anatolische herdershond?
Naast gezondheidsgerelateerde voedingsaanbevelingen, die gericht zijn op het voorkomen van gewrichtsaandoeningen en overgewicht, stelt deze robuuste waakhond weinig eisen aan zijn voer. Of het nu vlees, vis of gewoon brood en water is – zoals hij dat in zijn thuisland Turkije van herders kreeg – de Anatolische herdershond eet wat er in zijn voerbak ligt. Voor een optimale voeding is het wel belangrijk om rekening te houden met zijn leeftijd, gewicht en hoe actief hij is. Een bijzonderheid van dit ras is dat hij ook met kleine porties goed overweg kan en relatief weinig vlees nodig heeft. Toch kun je hem af en toe wat vers vlees geven, zodat hij voldoende dierlijke eiwitten binnenkrijgt.
Wat je moet weten over hondenvoeding
Met het grote aanbod aan voeropties is het verstandig om vooraf goed na te denken over wat voor jou en je hond het beste werkt. De meningen over wat het beste is voor de hond en of hij beter gevoerd kan worden met droogvoer of natvoer met zelfgekookt of rauw voer (“BARF”) lopen sterk uiteen en hebben allemaal hun voor- en nadelen. Verdiep je goed in de voor- en nadelen, en overleg met je dierenarts welk voer past bij jouw hond en jullie situatie. Heb je een voer gevonden dat je hond goed verdraagt, lekker vindt en er gezond van blijft, en dat je makkelijk in je dagelijkse routine kunt inpassen? Blijf daar dan vooral bij. Honden hebben geen constante variatie nodig in hun voerbak. Integendeel: het te vaak veranderen van de voeding van je hond kan zijn organisme en spijsvertering zwaar belasten.
Verzorging en huisvesting
Zoals bij alle honden speelt ook bij dit ras goede verzorging en een passende leefomgeving een grote rol voor de gezondheid. Vergeleken met andere honden heeft de Anatolische Herdershond echter veel verzorging, beweging en training nodig. De dikke vacht moet regelmatig geborsteld worden – bij zo’n groot dier kost dat vanzelfsprekend wat tijd. Vooral de vachtverzorging tijdens de vachtwisseling is erg intensief, wanneer losse haren moeten worden uitgeborsteld.
Aan welke eisen moeten eigenaars voldoen?
Beweging en bezigheid zijn bij deze hond minstens zo belangrijk als vachtverzorging. Vooral als hij niet als waakhond bij vee wordt ingezet, hebben baasjes de taak om deze energieke en slimme hond voldoende afwisseling en beweging te bieden. Dagelijks meerdere uren in de buitenlucht – in een grote, omheinde tuin of met lange wandelingen door de natuur – zijn essentieel voor zijn welzijn. Het spreekt voor zich dat deze hond geen gezinshond is voor een kleine stadsflat. Veel ruimte, een extreem goede conditie en uitgebreide kennis van socialisatie en hondentraining zijn de basisvoorwaarden voor het houden van deze imposante reus.
Een Pinscher in kleinformaat? Vergis je niet! De Dwergpinscher is een ‘echt mannetje’. Wie op zoek is naar een leuk en gezellig schoothondje is bij de Dwergpinscher aan het verkeerde adres. Ondanks zijn grootte heeft de levendige familiehond een enorme drang naar sport en beweging en houdt zijn baasjes flink in beweging.
Soeverein en gelaten – zo komt een evenwichtige Cane Corso Italiano over. Officieus is het uit Zuid-Italië afkomstige ras ook bekend onder de naam "Italiaanse Mastiff" of “Italiaanse Molosser”. Buiten Italië wordt het ras steeds bekender. Het ras is vooral geschikt voor sportieve baasjes met veel plaats en hondenervaring.
De pluizige vacht en de grootte maken van de Shiba Inu in eerste instantie een aantrekkelijke metgezel voor veel hondenliefhebbers. Maar het samenleven met de Japanse hond vereist kennis over hondenopvoeding. Je moet het ook leuk vinden om samen met je hond te bewegen.
