Turkse Van

Geschreven door Natalie Decker

Katten die kunnen zwemmen? Die bestaan echt! De Turkse Van houdt in tegenstelling tot haar soortgenoten van water en maakt graag een uitstapje in het koele water. De Turkse Van wordt vaak verward met de Turkse Angora, maar als je goed kijkt ontdek je al snel verschillen tussen de twee rassen.

Turkse Van

Kenmerkend voor de Turkse Van is de witte vachtkleur met rode tekening.

Profiel van de Turkse Van

Korte info:De Turkse Van is een levendige, speelse kat. In tegenstelling tot de meeste andere rassen heeft deze kat vaak een uitgesproken voorkeur voor water.
Schofthoogte:35-40 cm
Gewicht:6-9 kg (katers) 4,5-6 kg (poezen)
Gemiddelde levensverwachting:16 jaar
Karakter:intelligent, vriendelijk, aanhankelijk, actief, nieuwsgierig, speels, gezellig
Vacht:halflang, zonder onderwol
Vachtkleur:witte of crème basiskleur, roodachtige tekening
Oogkleur:blauw, oranje, verschillende kleuren
Inspanning zorg:gemiddeld
Bewegingsbehoefte:gemiddeld tot hoog
Afkomst:Turkije

Uiterlijk: Hoe groot wordt een Turkse Van?

Op het eerste gezicht wordt de Turkse Van vaak verward met de Turkse Angora. Hoewel beide kattenrassen afkomstig zijn uit Turkije, verschillen ze aanzienlijk van elkaar.

De Turkse Van is een middelgrote, krachtig gebouwde kat met een brede borst, wigvormige kop en halflang haar. De schouderhoogte is 35 tot 40 centimeter.

Speciale vacht: zijdeachtig in de zomer, warm in de winter

De vacht is zijdezacht in de zomer, zonder onderwol. In de winter heeft de kat een dichte, zachte vacht. Een volle staart, broekjes aan de achterpoten en een duidelijke kraag zijn kenmerkend voor dit ras. Interessant is dat de vacht op de buik langer is dan op de rug.

Terwijl veel andere kattenrassen tot drie verschillende haartypes tegelijkertijd hebben, is de vacht van Turkse Van-katen volledig aangepast aan de extreme temperaturen in hun land van herkomst. De kat heeft maar één haartype per seizoen. Door de klimatologische uitersten van haar thuisland draagt ze in de winter een dikke, warme vacht en in de zomer een dunne vacht die aanvoelt als kasjmier of konijnenvacht.

Liefde voor water

Bijzonder opmerkelijk: De vacht van de Turkse Van is waterafstotend en maakt het mogelijk om zo nu en dan een uitstapje naar het koele water te maken. De Turkse Van-kat staat daarom ook bekend als een “zwemkat”.

Zoals gebruikelijk is bij veel grote, sterke katten, kent ook de Turkse Van een langzame ontwikkeling. Het duurt vaak vier jaar voordat de katten hun uiteindelijke grootte bereiken. De typische kraag van het ras wordt vaak pas in het zesde levensjaar bereikt.

Kleuren en tekening van de Turkse Van

De Turkse Van heeft een grotendeels witte vacht. Kleur is alleen toegestaan in rond de kop en op de staart en de gekleurde delen vacht mogen niet meer dan 20 procent zijn. De buitengewone tekening, met twee aparte gekleurde gebieden bij de oren en een gekleurde staart, karakteriseert de term “Van-tekening”.

In veel traditionele fokverenigingen zijn alleen rode of crèmekleurige tekeningen naast de kalkwitte basiskleur toegestaan. Sommige clubs staan ook zwart en blauw toe, vaak ook met tabbypatronen. Chocoladebruin of points zijn niet toegestaan. Sommige kleinere vlekken op de vacht worden vaak over het hoofd gezien, maar volgens de rasstandaard mag het uiterlijk van het dier niet aan een tweekleurige kat doen denken.

Zuiver witte Turkse Van – een eigen ras?

Er zijn echter ook effen witte of crème Turkse Vans, zonder tekening. In Turkije worden deze als een apart ras beschouwd. De fokkersverenigingen in Europa rekenen ze tot de kleurtint ‘crème’. De Governing Council of the Cat Fancy, een van de oudste Europese overkoepelende organisaties van kattenverenigingen, noemt Turkse Vans zonder tekening sinds 2005 ‘Turkse Vankedisi’.

De ogen van de Turkse Van zijn blauw of oranje. Maar zelfs ongelijke ogen zijn toegestaan – sommige Turkse Vans hebben daarom één blauw en één oranje oog.

Turkse Van © farbkombinat / stock.adobe.com
De Turkse Van is een vrij zeldzaam ras. Fokkers zijn vaak moeilijk te vinden.

Karakter van de Turkse Van: speels en lief

Deze vriendelijke katten uit Turkije worden beschouwd als intelligent en in staat om te leren. Turkse Van-katten blijven speels tot op hoge leeftijd – dit is vooral duidelijk wanneer ze toegang hebben tot water. Als ze buiten zijn, neigen deze goedmoedige katten er regelmatig naar om in gieters of vijvers te ‘vissen’.

Ook binnen spelen ze graag in het koele water. De Turkse Van bedient zich ook bloemenvazen of toiletten. Aquaria en toiletten moeten daarom altijd goed gesloten zijn als er een Turkse Van in huis is!

Aanhankelijke kat

De Turkse Van is ook een goede jager. Deze levendige katten houden van ravotten – vooral als ze samen met hun baasjes kunnen spelen. De Turkse Van is heel mensgericht en sociaal en heeft een sterke band met zijn gezinsleden. De katten zijn bijzonder aanhankelijk en ‘praten’ heel graag!

Gezondheid: Verhoogd risico op ataxie

Ondanks de vrij kleine genenpool wordt de Turkse Van als robuust en gezond beschouwd. Net als de Turkse Angora heeft de Turkse Van een verhoogd risico op Feline ataxie, een autosomale erfelijke coördinatiestoornis. Ataxie is in de meeste gevallen neurologisch. De oorzaak van de ziekte is tot nu toe niet bekend.

Zuiver witte Turkse Vans kunnen een verhoogd risico op doofheid hebben. Dit verhoogde risico is echter niet aan het ras zelf te wijten, maar aan de genetische kenmerken van witten dieren: Een onderzoek uit de jaren 70 toonde aan dat witte katten met één of twee blauwe ogen meer dan gemiddeld gevoelig zijn voor degeneratie van het binnenoor, resulterend in doofheid.

Hoe oud wordt een Turkse Van?

De juiste voeding voor je kat met veel hoogwaardige eiwitten, contact met de menselijke familie, mogelijk een tweede kat voor gezelschap en relgematige preventieve gezondheidszorg zijn een must en de beste preventie tegen ziekten.

Vooral Turkse Vans die buiten vrij mogen rondstruinen, moeten regelmatig worden gevaccineerd. Vaccinaties tegen kattenziekte en niesziekte zijn ook essentieel voor binnenkatten. Je dierenarts kan je hierover adviseren en een nuttig vaccinatieschema voorstellen. Met goede verzorging kan de Turkse van gemiddeld 16 jaar oud worden.

Zorg en bezig houden van de Turkse Van

De fijne, halflange vacht van de Turkse Van heeft in de zomer nauwelijks onderwol en heeft nauwelijks aanvullende verzorging nodig. De dichte wintervacht van de Turkse van is daarentegen is aangepast aan de koude wintermaanden in zijn land van herkomst. Geudrende deze tijd hebben de katten van tijd tot tijd hulp nodig bij de vachtverzorging.

Als je je kat een of meerdere keren per week borstelt, wordt er minder overtollig haar ingeslikt en blijven je kleding en gestoffeerde meubels ook schoner. Tegelijkertijd kun je je Turkse Van kattengras of moutpasta aanbieden – beide producten ondersteunen de natuurlijke verwijdering van ingeslikt haar.

Naar buiten

Als actieve kat met een uitgesproken jachtinstinct geniet de Turkse Van van het buitenleven. Als je in de buurt van een drukke straat woont of zelf geen tuin hebt, kan een afgeschermd balkon met kattennet een goed alternatief zijn. Turkse Vans kunnen echter ook gelukkig worden als ze in een woning worden gehouden, zolang hun baasje maar voor voldoende afwisseling zorgt.

Een krabpaal van vloer tot plafond biedt klim- en krabmogelijkheden. Speelborden nodigen de kat uit om te ontdekken en de speelhengel wordt graag gebruikt om overtollige energie kwijt te raken.

Wees voorzichtig met waterspelletjes

Zoals gezegd houden Turkse Vans van water. Zorg ervoor dat je kat het zwemplezier op elk moment kan onderbreken. Niet zelden komt het voor dat katten in vijvers of regentonnen verdrinken – een schuine plank kan het makkelijker maken voor de kat om eruit te klimmen.

Geschikte voeding voor de Turkse Van

Wat is de juiste voeding voor een kat? Waaruit moet de voeding voor je Turkse Van bestaan zodat je viervoeter gezond en tot op hoge leeftijd actief blijft? Er zijn veel voedingsproducten voor katten op de markt, waaronder vele variëteiten voor raskatten. Niet alleen nieuwe kattenbezitters staan vaak radeloos voor het schap. Welk kattenvoer is het juiste?

Of je nu kiest voor droog kattenvoer of natvoer en ongeacht welk merk je kiest, kattenvoer moet bovenal één ding bevatten: veel gezonde eiwitten. Als carnivoren eten katten in het wild voornamelijk muizen, andere kleine knaagdieren en vogels. Deze natuurlijke vorm van voeding voor de kat bestaat uit ongeveer 85 procent vlees en slechts ongeveer vijf procent plantaardige componenten, die zich in het maagdarmkanaal van de prooi bevinden. Dit kan worden samengevat als 50 tot 60 procent eiwit, 20 tot 30 procent vet en drie tot acht procent koolhydraten.

Speciaal voedsel voor raskatten

Je Turkse Van heeft dus een dieet nodig dat rijk is aan eiwitten, een matig vetgehalte heeft en weinig koolhydraten bevat. Kijk dus eens naar het etiket voordat je de kat een nieuw soort voer aanbiedt! Vlees moet altijd op de eerste plaats qua hoeveelheid op de lijst van ingrediënten staan. Gelukkig zijn er vele soorten voer die op het natuurlijke dieet van de kat lijken en ook ideaal zijn voor je Turkse Van.

Veel speciale voeding voor raskatten bevat functionele bestanddelen. Voor langharige katten moeten hier de ingrediënten worden vermeld die de natuurlijke verwijdering van ingeslikt haar bevorderen.

Overgewicht vermijden

Als actieve kat heeft de Turkse Van kattenvoer met een hoge energie-inhoud nodig. Castratie of het verouderingsproces kan ook leiden tot gewichtstoename en mogelijk overgewicht bij de Turkse Van. Neem de dagelijkse hoeveelheid voedsel daarom goed onder de loep en neem indien nodig contact op met je dierenarts over gewicht verliezen.

Geschiedenis van de Turkse Van: ontdekt op vakantie

Hoewel de oorsprong van de Turkse Van in Turkije ligt, begint de moderne fokgeschiedenis in Groot-Brittannië. In 1955 waren Britse kattenvrienden Laura Lushington en Sonia Halliday verbaasd toen ze in contact kwamen met de katten met de kleur die tegenwoordig als “Van-tekening” bekend staant.

Na de import van de katten in Groot-Brittannië begon de serieuze fokkerij van het ras zoals dat tegenwoordig bekend is. Kruisingen met andere rassen zijn niet toegestaan bij het fokken met Vans. Deze zuivere fokkerij leidt ertoe feit dat alle Van katten te herleiden zijn tot dieren die uit Turkije zijn geïmporteerd.

Waar komt de naam vandaan?

In Groot-Brittannië werden de dieren eerst aangeduid als ‘Turkse katten’. Om de kat duidelijk te onderscheiden van de ‘Turkse Angora’, werd de naam later gewijzigd in ‘Turkse Van’. Het is onduidelijk waar de katten die Lushington en Halliday naar Groot-Brittannië brachten werkelijk vandaan kwamen.

Hetzelfde geldt voor de naam ‘Van’: Dit zou een afkorting kunnen zijn van het Turkse Van-meer of een indicatie dat de twee kattenvrienden tijdens hun vakantie in Turkije in een auto kampeerden. Ondanks zijn naam komt de Turkse Van in Turkije nauwelijks voor.

Bijna uitgestorven

In het begin van de jaren 90 leefden er slechts ongeveer 92 geregistreerde Van-katten in het land van herkomst. In 2006 waren er 100 dieren. Om het fokken van het ras te bevorderen, wordt dit sindsdien gestimuleerd met meerdere duizenden euro’s. Ook wordt de export van de Turkse Van-katten met hoge boetes bestraft.

Sinds de jaren 80 zijn de katten ook bekend in de VS en in 1994 werden ze erkend door de Cat Fancier’s Association. Sindsdien worden er per jaar iets minder dan 100 Vans geregistreerd, wat de Van een van de zeldzaamste kattenrassen in de VS maakt.

Fokken: hoe vind ik mijn Turkse Van?

De fokkerij van de Van-kat is beperkt tot nakomelingen van uit Turkije geïmporteerde dieren. Er mag niet met andere rassen worden gekruist. In een kattenras met een relatief kleine genenpoel is professionele fokkerij essentieel voor het behoud van een robuuste en gezonde ontwikkeling.

Als je verliefd bent geworden op het levendige karakter en zijdezachte vacht van de Turkse Van-kat, moet je eerste stap daarom naar een gerenommeerde fokker zijn. De Turkse Van is een vrij zeldzame kat en fokkers van dit ras zijn moeilijker te vinden dan bijvoorbeeld de Maine Coon of Perzische katten.

Katten fokken is een dure hobby

Het is de moeite waard om direct contact op te nemen met de overkoepelende verenigingen. Verantwoordelijke fokkers maken immers deel uit van een vereniging. Deze dienen vaak als kwaliteitscontrole en het lidmaatschap van de vereniging is een van de meest voor de hand liggende kenmerken die een serieuze fokker onderscheidt van iemand die alleen maar katten fokt voor de handel.

Een professionele fokker neemt de verantwoordelijkheid voor zijn dieren en hun nakomelingen. Het gaat niet alleen om winst. Iedereen die namelijk aandacht besteedt aan gezondheidszorg, gezond voedsel, goede fokomstandigheden en goed doordachte paring, realiseert zich al snel dat fokken een dure hobby is!

Hoeveel kost een Turkse Van?

Hobbyfokkers daarentegen bieden katten ‘zonder papieren tegen een klein prijsje’ aan. Ze zijn niet georganiseerd in verenigingen, fokken vaak onzorgvuldig en bieden de kitten zelden drie tot vier maanden met moeder en broers en zussen voordat ze naar hun nieuwe huis vertrekken.

Ook de herstelperiode voor de moeder wordt vaak overgeslagen om plaats te maken voor het volgende nestje. Inteelt komt vaak voor in dergelijke foksituaties en het veronderstelde koopje komt kattenliefhebbers achteraf duur te staan. Een Turkse Van van een serieuze fokker kost meestal tussen de 800 en 1000 euro.


Natalie Decker
Profilbild Natalie Decker (mit Pferd)

“Een leven zonder een Mopshond is mogelijk, maar zinloos”, zei de Duitse komiek Loriot ooit. Ik ben het hier helemaal mee eens en voeg zelfs toe dat dat ook geldt voor een leven zonder paard, kat en konijn! Ik heb hart voor grote en kleine dieren en heb het geluk om over mijn passie te kunnen schrijven als freelance schrijver. Met mijn artikelen wil ik bewustzijn voor dierenwelzijn creëren en dierenliefhebbers handige tips geven.


Onze meest behulpzame artikelen
9 min

Ragdoll

Een kat die lijkt op een lappenpop? Niet bepaald! De Ragdoll is een echt ras voor liefhebbers van Siamese Katten en andere Point-katten. De zachtaardige reuzen hebben een prachtige vacht, unieke kleuren en lichtblauwe ogen. 

7 min

Noorse Boskat

De Noorse Boskat met haar prachtige, onvervalste karakter, vacht en wilde uiterlijk betovert menig kattenliefhebber. Niet alleen het uiterlijk van de kat is oorspronkelijk. Lees in dit artikel meer over dit natuurlijke ras.

8 min

Blauwe Rus

Op het eerste gezicht toont de Blauwe Rus gelijkenissen met de Kartuizer of de blauw-grijze Britse Korthaar. Wie goed kijkt ziet echter dat deze rassen onder geen beding te verwarren zijn!